Cumhuriyet Halk Partisi Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, engellilerin sorunları hakkında yazılı bir basın açıklamasında bulundu.
Türkiye’deki engelli bireylerin sayısının bile kesin olarak bilinmediğine dikkat çeken Kara, “Ülkemizde 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun tanımlarına uyan kaç engelli vatandaşımızın bulunduğunu tam olarak saptayamıyoruz. Konuyla ilgili en kapsamlı çalışmalardan birisi, 2011 yılına ait Nüfus ve Konut Araştırması. Bu araştırmaya göre, en az bir engeli bulunan vatandaşlarımızın sayısı 4 milyon 876 bindi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının ‘Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni’ başlıklı, yayımı kesintiye uğramış bir çalışma söz konusu. Bu bültenin Temmuz 2021 ve Nisan 2023 sayılarında, Ulusal Engelli Veri Sistemi’nde kayıtlı olan engelli sayısı hiç değişmemiş, 2 milyon 511 bin kişi olarak verilmiş. TÜİK’e göre 2023 yılında engelli/malul vatandaşlar için ödenen sosyal koruma yardımları 80 milyon lira iken, engelli/malul maaşlı alan kişi sayısı da 859 bindi. Yine Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verileri, 2024 yılının ekim ayı için engelli aylığından yararlanan sayısı 544 bin, engelli yakını aylığından yararlanan sayısını 74 bin olarak veriyor. Bunun dışında bazı sivil toplum kuruluşlarının kendi çalışmalarından, hesaplama ve raporlama faaliyetlerinden söz edebiliyoruz ama sonuçta elimizde sadece tahminler kalıyor. Bu bile engelli bireylerin sorunlarının tespit edilmesi konusunda neden yetersiz kalındığına dair bir fikir verebilir. Kaç kişinin engelli olduğunu bilmeden, yani engellileri tanımadan onların sorunlarını çözmek zaten mümkün değil. Bu alanda her şeyden önce güncel, detaylı bir veri tabanı oluşturulması gerekir. Ülkemizde kaç kişinin engelli olduğunu bilmeden, onların sorunlarını, taleplerini, şikayetlerini çözmekten konuşmak imkansız değilse bile zordur.
ÖTV DÜZENLEMESİYLE ENGELLİLERİN HAYATI ZORLAŞTIRILIYOR
İktidar partisi, çok kısa bir süre içerisinde, engelli yurttaşlarımızı doğrudan ilgilendiren ve onların yaşam kalitesini etkileyecek kararlar alıyor. Engellilerin hayatını kolaylaştırmak yerine zorlaştıracak şekilde hazırlanmış bu kadar çok yasal düzenlemenin hayata geçirilmesi, bizce, anayasanın tanımlamış olduğu sosyal devlet ilkesinden verilmiş bir taviz, atılmış bir geri adımdır. Meclis, engelli yurttaşlarının yaşamını zorlaştıracak biçimde çalıştırılmış; buna da suiistimali engellemek, verimliliği artırmak gibi bahaneler uydurulmuştur. Örneğin engellilere tanınmış bir hakkın istismar edildiğini öne sürerek engellilere özel araçların satın alındıktan 10 yıl sonra tekrar satışa çıkartılabileceğine, ÖTV muafiyetinin üst sınırının da 2 milyon 290 bin liraya yükseltilmesine ilişkin bir yasal düzenleme yapıldı. Oysa bundan önce yürürlükte olan düzenlemeye göre, araçların satışa çıkartılabilmesi için gereken süre sınırı 5 yıldı. Böylece engelli yurttaşlarımız, ekonomik ömrünü tamamlamış araçlarını satamayacak hale geldiler. İktidar, ÖTV düzenlemesini bile engelli bireylerin aleyhine olacak, onların hayatını zorlaştıracak şekilde düzenlemeyi tercih ederek, zaten müşkül koşullarda yaşamını idame ettiren bu yurttaşlarımıza yeni bir zorluk hazırlamış oldu.
ENGELLİLERİN SOSYAL GÜVENCELERİ BALTALANIYOR
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen bazı maddeler sonucunda, engelli yurttaşların engellilik oranı yerine çalışma gücü kaybı oranı üzerinden emekli olmaları karara bağlandı. Bu düzenlemenin hem geçmişe dönük hem de geleceğe dönük hak kayıplarına yol açacağına; engellileri çalışma gücü kaybı açısından değerlendirmenin yetersizliğine; engelli yurttaşlarımız için tanınan vergi indirimi hakkının korunması gerektiğine meclis görüşmelerinde, bütün muhalefet olarak vurgu yaptık. İlgili düzenlemeyle, engellilerin sosyal güvenceleri baltalanıyor. Bu sorunların yanı sıra, engelli istihdamına yönelik sorunları da tartışmamız gerekiyor. Burada iki farklı kanunun belirlemiş olduğu bir çerçeve bulunur. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, devlet kurumlarında yüzde 3 oranında; 4857 sayılı İş Kanunu özel sektör iş yerlerinde yüzde 3, kamu iş yerlerinde yüzde 4 engelli, yüzde 2 eski hükümlü çalıştırma şartı getirir. Fakat bu şartlara fazla riayet edilmediğini, engelli istihdamının düzeyinin yetersiz olduğunu, iş yaşamı içerisinde tecrübe ediyoruz ancak engellilerle ilgili genel veri eksikliği, burada da karşımıza çıkıyor. Bu konuyla ilgili vermiş olduğumuz soru önergesiyle, başta istihdam olmak üzere, engellilerin sorunlarını açıklığa kavuşturacak ve kamuoyunda daha etraflı biçimde tartışılmasını sağlayacak verilere ulaşmayı, engellilerimizin sesini duyurmayı amaçlıyoruz” diye konuştu.
(Haber Merkezi)
ABDULVAHİT GÜRASLAN
