Uzman Psikolojik Danışman Şura Saka konu hakkında önemli bilgiler verdi.
Şikâyet etmek bir durum hakkında memnuniyetsizliği dile getirmek, yakınmak ve sızlanmak anlamına gelir. Şikâyeti hemen hemen hayatın her alanında görmek mümkündür. Geleneksel ailelerde kadınlar ev işlerinin yükünden, erkekler harcamaların fazlalığından, evin büyükleri sağlık sorunlarından ve yeni neslin davranışlarından, evin küçükleri derslerin fazlalığından şikâyetçidir. Bir eğitim kurumuna baktığınızda öğrencilerin ödevlerden, öğretmenlerin öğrenciler ve idarecilerden, ebeveynlerin öğretmenlerin tutumu ve eğitim sisteminden şikâyet ettiğini görebilirsiniz. Kahvehanelere gittiğinizde siyasete ilişkin eleştirileri duymamak imkânsıza yakındır.
Sahi insanlar neden bu kadar şikâyet eder? Şikâyet etmek neden bu kadar karlıdır?
Şikâyet etmek problem çözme yöntemlerinden biridir. Satın aldığınız bir ürün/hizmet karşılanmadığında bunu bildirdiğiniz takdirde bu durum düzeltilebilir. Çalışma koşullarından, partnerinizin sizinle kurduğu ilişkiden memnun değilseniz bununla ilgili geri dönüt vermek çözüm aramanın yollarından biridir. Şikâyetin sadece problem çözmeye yaramadığı barizdir. Çoğu şikâyetin amacı da çözüm sunulması olmayabilir.Örneğin, bir konu hakkında sevilen birine yakınma o kişi ile iletişim kurma yolu olabilir. Aynı zamanda kırgınlığın ve öfkenin boşaltım yolu olarak şikâyet ifade edilebilir. Bu yönüyle şikâyet o kişi tarafından görülmeye hizmet eder. Önemli bir durum olmadığı halde size sürekli sizinle ilgili şikâyete gelen bir komşunuz var mı? Belki de artık bir kahve içme vaktiniz gelmiştir. Çok büyük bir iştahla doktorla kurdukları iletişimden ve rahatsızlıklarından bahseden büyüklerinizi duymuşsunuzdur. Bu durum, yaşadıkları fiziksel bir rahatsızlıktan ziyade insanlarla iletişim kurabilmek için bir araç aradıklarının ve yalnız kaldıklarının bir göstergesi olabilir.
Şikâyet etmek aynı zamanda kendini yeterli hissetmenin bir yolu olarak da tercih edilebilir. Nasıl mı? Hayatınızda sürekli “büyük işler yapanların” eksikliklerini dile getiren insanları görebilirsiniz. Bu şikâyetlerle iş yapan kişilerin “düşünemediklerini” düşündüklerini sizlere kanıtlayabilirler. Böylece “büyük işler” yapmadan da önemli ve akıllı hissedebilirler. Kişi aynı zamanda başkalarının hayatını düşünerek kendi yaşamı hakkında düşünmek zorunda kalmayabilir. Böylece konuşmak için her zaman bir konu bulabilir. Bunların yanı sıra uzun zamandan beri ait hissedilen bir grupla etkileşim azaldıysa gruba tekrar ait hissetmek için şikâyetlerden faydalanılabilir. “Ötekilerin” neleri yanlış yaptığı anlatılan bir konuşma kişinin yaşamdaki ve grubundaki konumunu tekrar teyit etmesini sağlayabilir, kimliğini sağlamlaştırabilir. Bunun bir artısı olarak alınan onaylanma ile de gruba aidiyatı güçlenebilir. Kısacası şikâyet etmek kişinin sorununu çözmesini, kendi hakkında iyi hissetmesini, yakınlarıyla ve ait olduğu grupla bağlantı kurmasını sağlayabilir. Bu kadar faydası varken şikâyet neden edilmesin diye düşünebilirsiniz.
Hayatta sürekli şikâyet eden insanlara rastlamışsınızdır. Bu durum yukarıda yer alan faydaları yaşayan kişilerin bunu devam ettirme çabası ya da daha önce edindiği alışkanlığın dışavurumu olabilir. Ayrıca sürekli şikâyet etmek kişinin yaşam biçimi de olabilir. Kişi kendisi, diğerleri ve “yalan” dünya hakkında olumsuz hissediyor, hayata başka türlü nasıl bakacağını bilmiyor olabilir. Kronik olarak kendisinin, çevresindekilerin ne kadar kötü olduğunun duyulduğu, konuşulan kişinin eleştirildiği bir iletişim biçimi insanları şikâyet eden kişiden uzaklaştırabilir. İnsanlar sürekli mutsuz, memnuniyetsiz ya da öfkeli insanlarla vakit geçirmek istemeyebilir. Ayrıcasohbetkonularıdiğerlerineilginçgelmeyebilir,onları sıkabilir. Bunların yanı sıra başka hayatlar üzerinden “akıllı” hisseden kişilerle ikili iletişimde yakınlıkkurmak zorlayıcı olabilir. Bu yönüyle şikâyet etmek iletişime ket vurabilir. Aynı zamanda sürekli şikâyette bulunmak yaşamın olumlu olan yönlerini görmeyi engelleyebilir. Kişi şikâyet edeceği bir şeyleri aradığı yönde yaşamı kocaman bir şikâyete dönüşebilir. Tüm bu durumlar depresyon ve anksiyete başta olmak üzere birçok ruh hastalığına davetiye çıkarabilir.
Uzman Psikolojik Danışman Şura Saka,'' Eğer hayatta şikâyetlerinizi azaltmak ve etkili bir şekilde dile getirmek istiyorsanız ihtiyacınızın ne olduğunu belirleyip (ilgi,onay,iletişim,sorun çözme,duyguları yönlendirme) şikâyet etmek yerine ihtiyacınıza yönelik yollar arayabilirsiniz. İletişime ihtiyaç duyuyorsanız yakınlarınızla iletişim kurmak için yeni yollar bulmak bu konuda etkili olabilir.” dedi.
ABDULVAHİT GÜRASLAN
