"Saklı Kalanlar" sergisi, 40 el yazma ve matbu eserin hikayesini sanatseverlerle buluşturuyor

Kahramanmaraş'ta saklı kalmış bir bohçanın içinden çıkan 40 kitabın Afşin'den İstanbul'a yolculuğunu ele alan "Saklı Kalanlar" sergisi, Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Çok Amaçlı Salon'da sanatseverlerin beğenisine sunuldu.

Sergide, 2020 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde yıkılan bir kerpiç evin duvarı içinde bulunan, gizlenmiş 40 el yazması ve matbu eser yer alıyor.

İstiklal Madalyalı Mehmet İmamoğlu'na ait duvar arasına gizlenen kitaplar arasında mantık, fıkıh, siyer, sure tefsirleri, ibadet rehberleri, dini hikayeler, tecvit, Arapça dil bilgileri içeren nahiv kitaplar ve bir askerin not defteri bulunuyor.

El yazmaları ve matbu eserlerden oluşan kitaplar, ilk andan itibaren özenle muhafaza edilerek İstanbul'a, Asitane Konservasyon Restorasyon Merkezi'ne getirildi.

Afşin Belediyesi tarafından koruma altına alınan eserler, İstanbul Asitane Konservasyon Restorasyon Merkezi'nde 3 yıl süren titiz bir çalışmayla onarıldı.

Daha sonra Afşin'e iade edilen kitaplar, 6 Şubat 2023'te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremde bir kez daha yerin altına gömüldü.

Afşin Belediyesi binasının yıkıntıları arasında tekrar bulunan ve konservasyon kurallarına uygun şekilde paketlenmiş eserlerin hiçbiri fiziksel zarara uğramadı.

- "Türkiye'de ilk defa konservasyonda el yapımı kağıdın kullanıldığı bir sergi"

Asitane Vakfı Başkanı Hasibe Nurhayat Turan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3 senedir bu kitapların konservasyonuyla ilgilendiklerini belirterek, "Bu eserleri kamuoyuyla paylaşmak istedik. Çünkü bu eserler, Türkiye'nin bir tarihi. O dönem toplumunun medreselerinde okutulan kitapların ne kadar geniş bir yelpazeye sahip olduğunu gösteriyor." dedi.

Turan, serginin de geleceğe ışık tuttuğunu ve bu 40 eser için ileride bir müze açılacağını söyledi.

Vakıf olarak konservasyon kağıdı ürettiklerinden bahseden Turan, şunları kaydetti:

"Sergideki kitaplarımızda kendi kağıdımızı kullanıyoruz. O yüzden de bu sergi, Türkiye'de ilk defa konservasyonda el yapımı kağıdın kullanıldığı bir sergi. O yüzden taşıdığı misyon ve vizyon çok çok önemli. Kitapların konservasyon çalışmalarını bitirdiğimizde Afşin'e teslim etmiştik. Ama 6 Şubat'ta depremde enkaz altında kaldılar. Sonra eserleri enkazdan tekrar çıkardık. Fakat kitaplar, konservasyon kurallarına uygun paketleme yaptığımızdan dolayı enkaz altında herhangi bir zarar almadan ortaya çıkmış oldu."

Sergi "Saklı Kalan Kitaplar", "Yedi Uyurlar", "Kitapların Konservasyon Süreci" ve "Deprem ve Kültürel Miras" bölümlerinden oluşuyor. Varaka Kağıt'ın sponsorluğu ile gerçekleştirilen sergi, kitapların keşfi, geçirdikleri konservasyon süreçleri, halk kültüründeki bağları ve deprem sonrası koruma stratejileri olarak ana başlıklar halinde kurgulandı.

Projede yer alan 40 el yazması kitabın konservasyon sürecinde İstanbul Kağıt tarafından üretilen yerli ve el yapımı kağıtlar kullanıldı.

"Saklı Kalanlar" sergisi, 9 Mayıs'a kadar ziyaretçilerini ağırlayacak.

ABDULVAHİT GÜRASLAN