Özgürlük

Özgürlük herkeste farklı anlam kazanır; kimi için düşündüğü her şeyin ayan beyan söyleyebilmek, kimi için ekonomik anlamda, kimi için sosyal anlamda, kimi için hayallerini gerçekleştirebilmek, kimi için korkusuzca ve huzurla yaşayabilmek, serbestçe hareket edebilmektir. Felsefi terminolojide tanımı: Bağlı olmama; dışarıdan etkilenmemiş olma, zorlanmamış olma. Her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi istencine, kendi düşüncesine dayanarak karar verme. İnsanın kendi istemesi, kendi istenciyle eylemde bulunması; insanın dıştan engellenmeden etki yapabilmesidir. Özgürlük, bireyin her aklına geleni yapması, her istediğini gerçekleştirmeye çalışması, dilediği gibi yaşam sürdürmesi, duygu ve düşüncelerini her ortamda dile getirmesi anlamına gelmemektedir. Sorumsuzluk ve kayıtsız kalma, evrensel doğruları yadsıma, geleneksel ahlaki olguya aykırı davranış özgürlük olarak adlandırılamaz. Bir insan isteme, düşünme ve eylemlerinde bir başkasınca engellenmiyorsa, kendi istenci dahilinde hareket edebiliyorsa, o insanın kişiliği özgür olarak gelişmiş demektir. Öyleyse özgürlük, insanın kişiliğinin tekamülü açısından kendi özünün ve davranış biçiminin kendi içinde etkin olmasıdır. İnsanın eylemlerinden sorumlu olabilmesi için özgürlük, ahlakın ön koşuludur. Bu anlayışta özgürlük baskıyı dışarıda bırakır, ama sorumluluğu ve yükümlülüğü değil. Birey yasaların koyduğu sınırlar dahilinde ve koruyuculuğu altında, başkalarının özgürlük alanlarını kısıtlamadan hareket edebilmelidir. Kontrolsüz, sınırsız ifade ve davranış kaos yaratır. Başkalarının da yasal koruyuculuk altında hareket kısıtlaması olmadan en az bizim kadar yaşama hakkı olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız. Özgürlük seçme ve konumu belirleme gücü olmalıdır. İnsan kendi ve diğerleri için temayülü fayda sağlayacağı taraf olmalı ve bu durumda çok dikkatli karar vermelidir. Özgürlük tüm içgüdülerimizi tatmin etmek ve serbestlik anlamına gelmediği gibi, arzu, istek ve davranışlarımızı baskı altında tutmak anlamına da gelmez. Davranışlarımız, içinde bulunduğumuz şartların o anki verdiği memnuniyetle ve şirin görünmeye değil, vicdanımızın sesini dinleyerek şekil almalıdır.