Hatay Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, meyve bahçelerinde don zararı olan üreticilere yönelik bir bilgilendirme yaptı.
İl Müdürlüğünden yapılan duyuruda; “İlimizde dondan zarar gören meyve ağaçlarının bir sonraki yılda da çok etkilenmemesi ve dondan zarar gören bitki kısımlarının onarılması ve meyve gözlerinin en iyi şekilde teşekkül etmesi için aşağıda belirtilen hususların mutlaka yerine getirilmesi gerekmektedir.
İlimizde 21-24 Şubat 2025 tarihleri arasında meydana gelen tarımsal don olayı sonrası üreticilerimiz, çok yıllık bitkileri donun hasar etkisinden kurtarmak için ani ilaçlama, gübreleme gibi uygulamalara yöneldi, bazı üreticilerimiz de ağaçları geri dönüşü olmaz düşüncesiyle sökmeye başladı. Bu nedenle üreticilerin 'bekle ve gör' yaklaşımı içinde olması gerekmektedir. Hatay İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüz ve İlçe Tarım Müdürlüklerinde görevli teknik personellerimiz don olayının başladığı andan itibaren sahada çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar neticesinde hava sıcaklığının bölgelere göre değişmekle birlikte "-2 ile -6'ya" kadar düştüğü, eğimin ve havalanmanın olduğu arazilerde don zararı kısmen olduğu, ova ve çukur kesimlerde ise zararın daha fazla meydana geldiği tespit edildi. BEKLE VE GÖR YAKLAŞIMI UYGULANMALIDIR
Bölgemizde meydana gelen şiddetli don olayından sonra, üreticilerimizin don hasarı görmüş narenciye ağaçları için yapması gereken bakım ve işlemler, donun meydana geldiği zamanın, don kaynaklı yaralanma anındaki ağaçların genel durumu ve yaralanmanın hemen ardından gelen hava koşulları gibi bir dizi etmen tarafından belirlenir. "Bekle ve gör" yaklaşımı, dondan hemen sonra en iyi şekilde uygulanacak yöntemdir. Narenciye ağaçları için en yıkıcı çevresel streslerden birinin don olayı olmasına rağmen narenciye ağaçları güçlü ve uygun bakım yapılırsa soğuk hasarından hızla kurtulabilir. Don hasarının boyutu ve narenciye ağaçlarına sağlanan bakım seviyesi, ağaçların iyileşme hızını belirler. Uygun bakımla, yaprak dökülmesi ve küçük dal hasarı yaşayan ağaçların tek bir yılda donma öncesi duruma dönmesi beklenebilir
KÜLTÜREL İŞLEMLER ŞU ŞEKİLDE SIRALANDI;
Üreticilerimizin don zararını ortadan kaldırıp ağaçları canlandırmak için yapması gereken Kültürel İşlemler;
1. Budama Dallardaki don hasarının gerçek boyutu, dondan sonraki ilk birkaç ay içinde net olmayabilir. Yeni bahar sürgünü tamamen genişleyip olgunlaşana kadar budama veya don hasarını değerlendirme girişiminde bulunulmamalıdır. Bu nedenle, ilkbaharın sonlarına veya dondan sonraki yaza kadar budama yapılmamalıdır. İlkbaharın başlarında, dondan zarar görmüş ağaçlar, genellikle kısa sürede ölen yeni sürgünler üretir. Budama işleminden hemen sonra bahçeden kesilen sürgün ve dalların temizlenmesi önerilir.
2. Gübreleme
Dondan zarar görmüş ağaçların gübrelenmesi, ağaçlar orijinal taç boyutlarına ve yaprak yoğunluğuna dönene kadar kısmen azaltılmalıdır. Gübre daha sık uygulanmalıdır (tek uygulama yerine 2-3 uygulamada verilmesi gibi), ancak miktarlar ağaç hasarının boyutuna ve beklenen ürün yüküne orantılı olarak azaltılmalıdır. Üreticiler ve üretim yöneticileri yerel durumlarına göre akılcı kararlar almalıdır. Örneğin, %10-15 oranında odun kaybı yaşayan ağaçlar, o yıl meyve verebileceği için düzenli bir besleme programı uygulanmalıdır.
3. Sulama
Yapraklar kaybolduğunda, ağaç gölgeliğinden terleme büyük ölçüde azalır. Bu nedenle, ağaç daha az suya ihtiyaç duyacaktır ve buna bağlı olarak ağaca verilen su miktarı azaltılmalıdır. Aşırı sulama hızlı iyileşmeye yol açmaz, bunun yerine kök hasarına ve kök bölgesinin altına besin hareketine neden olabilir. 4. Yabancı Ot ve Hastalık Kontrolü
Yabani otlar; mevcut su, besin ve ışık için ağaçlarla yoğun bir şekilde rekabet edecektir. Ayrıca hem meyve veren hem de meyve vermeyen ağaçlarda, yeni sürgünlerin ve gelecek yıl ki ürünün enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olmak amacıyla, bitkiye fitotoksik etki vermeyen yeni nesil bakırlı preparatlar veya fungisit uygulaması yapılabilir” denildi.
Haber: NUR ÇELİK
ABDULVAHİT GÜRASLAN
