Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Cemil Kürekci, hayvanlardan ve hayvansal gıdalardan izole ettikleri bakterilerdeki antibiyotik direnç durumu hakkında yürüttükleri kapsamlı araştırmaları kamuoyuyla paylaştı.
Prof. Dr. Kürekci, antibiyotik direncinin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından en önemli küresel sağlık sorunlarından biri olarak tanımlandığını belirtti.
ANTİBİYOTİK DİRENCİ VE HAYVANSAL GIDALARDAKİ RİSKLER
Prof. Dr. Kürekci'nin liderliğinde yürütülen çalışma, antibiyotik direncinin hem çevresel hem de hayvansal gıda kaynaklarında yayılımının belirlenmesine odaklanıyor. Araştırma, dirençli bakterilerde dirence aracılık eden moleküler mekanizmaların ortaya çıkarılmasını ve bunlarla mücadele stratejileri geliştirmeyi amaçlıyor. Bu kapsamda, özellikle tavuk ve sığır etinde antibiyotik dirençli bakterilerin varlığı tespit edildi. Araştırmada, "Tet(X4) geni taşıyan Escherichia coli (E. coli)" bakterilerinin varlığı ilk kez ortaya koyuldu. Tüm genom dizileme çalışmalarıyla bu direnç mekanizmaları detaylı bir şekilde açıklanarak, sonuçlar uluslararası saygın bilim dergisi Poultry Science’da Ocak 2025’te yayınlandı.
ÇİN VE TÜRKİYE İŞ BİRLİĞİYLE DESTEKLENEN ARAŞTIRMA
TÜBİTAK ve Çin Ulusal Programı tarafından ikili iş birliği kapsamında desteklenen proje, 2020 yılında başlatılıp 2021 yılında onaylandı. Ancak 2023 depremi nedeniyle ara verilen çalışmalar, yeniden hız kazandı. Şu ana kadar toplam 2 milyon TL’nin üzerinde bütçeyle desteklenen araştırmanın Çin ayağı tamamlanmış olup, Türkiye’deki çalışmalar sürüyor.
HASTANE ATIK SULARINDA DİRENÇLİ BAKTERİ ARAŞTIRMASI
Proje ekibi, Hatay’da belediyeye ait atık sularda tet(X4) geni taşıyan tigesiklin dirençli E. coli’lerin varlığını belirledi ve bu bulguları uluslararası Microbiology Spectrum dergisinde yayınladı. Prof. Dr. Kürekci ve ekibi plazmit aracılı tigesiklin dirençli bakterilerin toplumdaki yayılımını Tek Sağlık yaklaşımı çerçevesinde daha iyi anlamak için çalışmalara devam ediyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi ile ortaklaşa hastane atık sularında da dirençli bakterilerin varlığını ortaya koymaya yönelik bir proje için TÜSEB'e proje başvurusunda bulundu.
AKADEMİK KADRO VE DESTEKLER
Projeye, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nin yanı sıra Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden araştırmacılar katılıyor. Projede yer alan öğrencilerden biri ODTÜ’de, diğeri ise Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nde akademik kariyerine devam ediyor. Antibiyotik direnci ile ilgili bu kapsamlı çalışmalar, hem hayvansal gıdalar hem de çevresel örnekler üzerine yoğunlaşarak halk sağlığı açısından büyük bir sağlık sorunu oluşturan dirençli bakterilere karşı yeni kontrol mekanizmalarının geliştirilmesi için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Haber: Hanifi EKER
ABDULVAHİT GÜRASLAN
