Bilim insanlarına göre küresel sıcaklık artışı 2 dereceyi bulursa dünya yüzeyinin üçte biri 60 yaş üstü insanlar için yaşanamaz hale gelecek.
‘Nature Reviews Earth and Environment’ dergisinde yayınlanan çalışmada, aşırı sıcakların insan vücudu üzerindeki etkileri incelendi. Araştırma, özellikle Kuzey Afrika ve Güney Asya’da yaşayan insanların en riskli grupta olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, 1994-2023 yılları arasında küresel toprakların yaklaşık yüzde 2’sinde sıcaklık ve nem seviyelerinin 60 yaş altı bireyler için tehlikeli sınırlara ulaştığı görüldü. Ancak daha yaşlılar için bu oran yüzde 20’ye ulaşabiliyor. King’s College London’dan araştırmanın baş yazarı Tom Matthews, küresel sıcaklıklar 2 derece artarsa aşırı sıcaklardan etkilenecek kara yüzeyinin üç katına çıkacağını söyledi. Bu durumda 60 yaş altı bireyler için tehlikeli bölge, dünya yüzeyinin yüzde 6’sını kapsarken 60 yaş üstü bireylerde gezegenin üçte biri riskli bölge olarak tanımlanacak. Paris İklim Anlaşması’nın hedefi, küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak. Ancak 2023 itibarıyla ortalama sıcaklık artışı ilk kez bir buçuk dereceyi aştı. Araştırmaya göre bugüne kadar yalnızca dünyanın en sıcak bölgelerinde kısa süre aşılmış olan ölümcül sıcaklık eşikleri, gelecekte gençleri bile etkileyecek. Bu tip sıcaklıklarda, gölge, rüzgar ve yeterli su alımı bile sıcak çarpmasını önleyemeyebilir ve uzun süre dışarıda kalmak ölümcül olabilir.
Sıcaklık stresinin, vücudun doğal soğutma mekanizmalarını devre dışı bıraktığı biliniyor. Uzmanlarsa bu durumun baş dönmesi, baş ağrısı, organ yetmezliği ve ölüme neden olduğunu söylüyor. Özellikle yüksek nem oranı, vücudun ter yoluyla kendini soğutmasını zorlaştırarak riski artırıyor. Bugüne kadar sıcak hava dalgaları, en çok Avrupa’da ölüme neden oldu. 2003’te 70 binden fazla kişi hayatını kaybetti. 2022’de 60 bin, 2023’teyse 47 binden fazla ölüm kaydedildi. Asya kıtasında örneğin Hindistan ve Pakistan’da 2015’te binlerce kişi aşırı sıcaklardan hayatını kaybetti. Afrika’daki sıcak hava kaynaklı ölümler yeterince raporlanmadığı için ölüm sayıları hakkında net bir bilgi yok. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre aşırı sıcaklar her yıl en az 500 bin kişinin ölümüne neden oluyor. Ancak uzmanlar, gerçek sayının bunun 30 katı olabileceğini düşünüyor. 2023’de Suudi Arabistan’daki hac ibadetinde sıcaklığın 51,8 dereceye kadar yükselmesi nedeniyle 1300’den fazla kişi hayatını kaybetmişti. Bu tür ölümcül sıcak hava olaylarının gelecekte daha sık olacağı öngörülüyor.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
