İslâm alimleri arzu ve yönelmeyi kamçılayan iç sesleri iki kısımda incelerler. Bir kısmı, kötülüge, serre davet ederken, diger bir kısmı iyilige, hayra davet eder. Bu seslerin, vicdan ve sagduyu diye de adlandırılan hayra davet edici türüne “ilham”, serre davet eden türüne “vesvese” denir. Ýlham melek tarafından, vesvese ise seytan tarafından telkin edilir. Büyük hadis alimimiz Tirmizî Hazret-leri’nin rivayetine göre Hz. Peygamber s.a.v. Efendimiz buyurmustur ki: “Seytan da melek de insanogluna sokularak onun kalbine birtakım seyler atarlar. Seytanın isi kötülüğe çagırmak, sonu fena ve zararlı olan seylere teşvik etmek ve hakkı yalanlamak, haktan uzaklastırmaktır. Melegin isi, hayra çagırmak ve hakkı dogrulamaktır. Kim içinde hakka, hayra, iyilige çagıran bir ses duyarsa, bilsin ki bu Allah’tandır ve hemen Allah Tealâ’ya hamd etsin. Kim de içinde ser ve inkâra çagıran bir fısıltı duyarsa ondan uzaklassın ve hemen seytandan Allah’a sıgınsın.” Efendimiz s.a.v. böyle buyurduktan sonra su ayet-i kerimeyi okumustur: “Seytan sizi fakirlikle korkutur. Size kötülügü emreder.”
(Bakara, 268)
