Kalp krizinden kalp yetersizliğine, inmeden beyin kanamalarına, böbrek yetersizliğinden kalıcı görme kaybına… Bu ciddi sağlık problemlerinin yanı sıra ölüme bile yol açabilen hastalığın adı, ülkemizde her 3 kişiden birinde görülen hipertansiyon. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre; dünyada 1.5 milyardan fazla kişi hipertansiyon hastası. Her yıl yaklaşık 7 milyon kişi de yüksek kan basıncı ve yol açtığı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Daha da kötüsü eskiden ileri yaş grubunun hastalığı olan hipertansiyon modern çağın getirdiği sorunlar nedeniyle artık 20’li yaşlarda, hatta çocuklarda bile görülebiliyor. Peki hangi etkenler hipertansiyonun erken yaşlarda ortaya çıkmasına yol açıyor? Acıbadem Bakırköy Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy hipertansiyon takvimini öne çeken etkenleri anlattı, önemli önerilerde bulundu.
Aşırı tuz tüketimi
Normalde günde en fazla 6 gram olması gereken tuz tüketimi, ülkemizde günde 18-20 grama yükseliyor. Tuz tüketiminde yapılan her 1 gramlık artış da kan basıncı değerlerinin 1-2 mmHg artmasına neden oluyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy konserve, fast food tarzı gıdalarda ve turşularda tuz oranının çok yüksek olabileceği uyarısında bulunarak, “Ayrıca maden suyunda da çok yüksek oranda tuz var. Kilo vermek veya mide gazını gidermek için günde 5-6 şişe maden suyu tüketmek çok yanlış. Sadece bu alışkanlık kesildiğinde bile kan basıncı ideal sınırlara gerileyebiliyor” diyor.
Uyku apnesi ve uykusuzluk
Hipertansiyon açısından gizli tehlikelerden biri de, uyku apnesi. Tedaviye dirençli hipertansiyon hastalarının bir kısmında sorumlu “uyku apnesi” olabiliyor. Uyku apnesi olan kişilerde gece kandaki oksijen oranı düşüyor ve bu durum vücuttaki bazı kalp damar kontrol sistemlerini aktive ederek tansiyonu yükseltiyor. Bunun yanı sıra yapılan bir araştırma, günde 5 saatten az uyuyanların, 7 saat uyuyanlara oranla 2 kat daha yüksek tansiyon riski taşıdığını göstermiş. Buna yol açan etken ise uyku sırasında vücudumuzda salınan ve damarlarımızı genişleten birtakım kimyasal maddeler. Eğer daha az saat uyursak, bu maddelerin salınımı bozuluyor ve kan basıncı ile kalp hızında artışa neden olabiliyor.
Hatalı diyetler
Hatalı diyetler de hipertansiyonun erken ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Özellikle magnezyum, potasyum ile kalsiyumdan zayıf beslenmek uzun vadede damar sertliğine, bunun sonucunda da hipertansiyona yol açabiliyor. Ayrıca yüksek doymuş yağ içeren veya yüksek karbonhidrat içeren diyetler de uzun dönemde hipertansiyona yol açabiliyor.
Hareketsizlik
Hareketsiz hayatın kan basıncını yükselttiğini gösteren çok sayıda bilimsel çalışma var. Ve bu çalışmalarda hareketsiz yaşam tarzı olanların, hipertansiyona yakalanma riskinin çok daha yüksek olduğu görülmüş. Tansiyon düşürücü etki için mutlaka spor salonuna gitmeye de gerek yok, günde 30 dakikalık hızlı yürüyüş yeterli oluyor.
Sigara ve alkol kullanımı
Sigara ile alkol gibi alışkanlıklar kısa dönemde damarlarda büzüşmeye yol açarak ve uzun dönemde de damar sertliği yaparak hipertansiyona neden oluyor.
Obezite
Günümüzün önemli bir sorunu olan ve gençleri, hatta çocukları bile tehdit eden obezite hipertansiyona yol açan önemli bir etken. Öyle ki obezite sorunu olan kişilerde hipertansiyon 3 kat fazla görülüyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy ideal kilonun yüzde 20 üstüne çıkıldığında ise hipertansiyon riskinin 8 kat arttığı uyarısında bulunuyor.
Aşırı kahve ve çay tüketimi
Kahve ve çay da içerdikleri kafein gibi uyarıcı maddeler nedeniyle fazla tüketildiklerinde tansiyonun yükselmesine yol açabiliyorlar. Bu yüzden çayı açık içmek ve günde 3 bardak ile sınırlandırmak önemli. Aynı şekilde kahvede de 1 fincanı geçmemek uygun olacaktır. Ayrıca kafein içeren enerji içeceklerinden de uzak durmaya özen gösterin.
Stres
Hem psikolojik, hem fiziksel stres de vücutta stres hormonlarının (noradrenalin, adrenalin, kortizol vb.) salınımı artırıyor. Bu hormonlar da doğrudan veya dolaylı etkileriyle tansiyonu yükseltiyor.
Çeşitli hastalıklar
Hipertiroizm ve hipotroizim gibi tiroit bezi hastalıklar, böbreğe giden damarlarda daralma, diyabet, aort darlıkları da hipertansiyona yol açan etkenlerden. Kan basıncının ideal seviyeye düşmesi için bu hastalıkların kontrol altına alınması çok önemli.
(Haber Merkezi)
Aşırı tuz tüketimi
Normalde günde en fazla 6 gram olması gereken tuz tüketimi, ülkemizde günde 18-20 grama yükseliyor. Tuz tüketiminde yapılan her 1 gramlık artış da kan basıncı değerlerinin 1-2 mmHg artmasına neden oluyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy konserve, fast food tarzı gıdalarda ve turşularda tuz oranının çok yüksek olabileceği uyarısında bulunarak, “Ayrıca maden suyunda da çok yüksek oranda tuz var. Kilo vermek veya mide gazını gidermek için günde 5-6 şişe maden suyu tüketmek çok yanlış. Sadece bu alışkanlık kesildiğinde bile kan basıncı ideal sınırlara gerileyebiliyor” diyor.
Uyku apnesi ve uykusuzluk
Hipertansiyon açısından gizli tehlikelerden biri de, uyku apnesi. Tedaviye dirençli hipertansiyon hastalarının bir kısmında sorumlu “uyku apnesi” olabiliyor. Uyku apnesi olan kişilerde gece kandaki oksijen oranı düşüyor ve bu durum vücuttaki bazı kalp damar kontrol sistemlerini aktive ederek tansiyonu yükseltiyor. Bunun yanı sıra yapılan bir araştırma, günde 5 saatten az uyuyanların, 7 saat uyuyanlara oranla 2 kat daha yüksek tansiyon riski taşıdığını göstermiş. Buna yol açan etken ise uyku sırasında vücudumuzda salınan ve damarlarımızı genişleten birtakım kimyasal maddeler. Eğer daha az saat uyursak, bu maddelerin salınımı bozuluyor ve kan basıncı ile kalp hızında artışa neden olabiliyor.
Hatalı diyetler
Hatalı diyetler de hipertansiyonun erken ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Özellikle magnezyum, potasyum ile kalsiyumdan zayıf beslenmek uzun vadede damar sertliğine, bunun sonucunda da hipertansiyona yol açabiliyor. Ayrıca yüksek doymuş yağ içeren veya yüksek karbonhidrat içeren diyetler de uzun dönemde hipertansiyona yol açabiliyor.
Hareketsizlik
Hareketsiz hayatın kan basıncını yükselttiğini gösteren çok sayıda bilimsel çalışma var. Ve bu çalışmalarda hareketsiz yaşam tarzı olanların, hipertansiyona yakalanma riskinin çok daha yüksek olduğu görülmüş. Tansiyon düşürücü etki için mutlaka spor salonuna gitmeye de gerek yok, günde 30 dakikalık hızlı yürüyüş yeterli oluyor.
Sigara ve alkol kullanımı
Sigara ile alkol gibi alışkanlıklar kısa dönemde damarlarda büzüşmeye yol açarak ve uzun dönemde de damar sertliği yaparak hipertansiyona neden oluyor.
Obezite
Günümüzün önemli bir sorunu olan ve gençleri, hatta çocukları bile tehdit eden obezite hipertansiyona yol açan önemli bir etken. Öyle ki obezite sorunu olan kişilerde hipertansiyon 3 kat fazla görülüyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy ideal kilonun yüzde 20 üstüne çıkıldığında ise hipertansiyon riskinin 8 kat arttığı uyarısında bulunuyor.
Aşırı kahve ve çay tüketimi
Kahve ve çay da içerdikleri kafein gibi uyarıcı maddeler nedeniyle fazla tüketildiklerinde tansiyonun yükselmesine yol açabiliyorlar. Bu yüzden çayı açık içmek ve günde 3 bardak ile sınırlandırmak önemli. Aynı şekilde kahvede de 1 fincanı geçmemek uygun olacaktır. Ayrıca kafein içeren enerji içeceklerinden de uzak durmaya özen gösterin.
Stres
Hem psikolojik, hem fiziksel stres de vücutta stres hormonlarının (noradrenalin, adrenalin, kortizol vb.) salınımı artırıyor. Bu hormonlar da doğrudan veya dolaylı etkileriyle tansiyonu yükseltiyor.
Çeşitli hastalıklar
Hipertiroizm ve hipotroizim gibi tiroit bezi hastalıklar, böbreğe giden damarlarda daralma, diyabet, aort darlıkları da hipertansiyona yol açan etkenlerden. Kan basıncının ideal seviyeye düşmesi için bu hastalıkların kontrol altına alınması çok önemli.
(Haber Merkezi)
