Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Nisan ayı üretici-market fiyatları ve tarımsal girdi maliyetlerindeki değişimlere dair önemli değerlendirmelerde bulundu.
Nisan ayında üretici ve market fiyatları arasında en fazla farkın yüzde 256 ile havuçta görüldüğünü açıklayan Bayraktar, havucu yüzde 230 ile marul, yüzde 222 ile kuru soğan, yüzde 219 ile kuru fasulye ve yüzde 216 ile nohutun izlediğini belirtti.
Bayraktar, “Üreticide 14 liraya satılan havuç, markette 50 liraya kadar yükseliyor. Aynı şekilde marul 12,5 liradan 41 liraya, kuru fasulye 33 liradan 106 liraya, nohut ise 32 liradan 100 liraya tüketiciye ulaşıyor. Bu ürünler üreticiden çıkış fiyatına göre 3 ila 3,6 kat fazlaya satılıyor.” ifadelerini kullandı.
MARKET FİYATLARINDA ARTIŞ DEVAM EDİYOR
Nisan ayında marketlerdeki 39 ürünün 28’inde fiyat artışı yaşanırken, 11 ürünün fiyatı düştü. Market raflarında fiyatı en çok artan ürün yüzde 43’lük yükselişle karnabahar olurken, onu yüzde 28 ile havuç, yüzde 22 ile maydanoz, yüzde 20 ile limon ve yüzde 17 ile marul takip etti.
Öte yandan, en fazla düşüş yaşayan ürün yüzde 36 ile salatalık oldu. Salatalığı yüzde 30 ile patlıcan, yüzde 28 ile domates, yüzde 22 ile sivri biber ve yüzde 12 ile kabak izledi.
ÜRETİCİ FİYATLARINDA DİKKAT ÇEKEN DALGALANMA
Üretici tarafında ise 31 ürünün 8’inde fiyat artışı gözlemlenirken, 17 üründe fiyat düşüşü yaşandı. 6 üründe ise fiyat sabit kaldı. En dikkat çekici artış yüzde 100 ile kuru kayısıda görülürken, yüzde 33 ile fındık, yüzde 31 ile elma ve yüzde 13 ile Antep fıstığı bu artışı takip etti.
En büyük düşüş ise yüzde 59 ile salatalıkta yaşandı. Salatalığın ardından yüzde 42 ile patlıcan, yüzde 41,5 ile kuru soğan, yüzde 27 ile sivri biber, yüzde 26 ile domates ve yüzde 21 ile limon geldi.
FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN SEBEPLERİ: DON, KURAKLIK VE SEZON SONU ETKİSİ
Bayraktar, fiyat dalgalanmalarının ardındaki nedenlere de açıklık getirdi. Özellikle Nisan ayında yaşanan zirai don afeti, birçok meyve ürününde üreticiyi etkiledi. Kayısıda yaşanan don nedeniyle rekolte düştü, üretici fiyatları ise arttı. Ancak, üreticinin elinde kalan ürün miktarının az olması, gelir artışına istenilen şekilde yansımadı.
Salatalık, domates, sivri biber ve patlıcan gibi ürünlerde ise havaların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, birim alandan alınan verimin artmasına ve buna bağlı olarak arz fazlalığı nedeniyle fiyat düşüşlerine neden oldu.
Kuru soğanda, Çukurova Bölgesi’nde ekim alanlarının artması ve soğuk havaların etkisiyle yüksek rekolte beklenmesi, fiyatların düşmesine yol açtı. Sezon sonunda fiyatlar 7-8 TL seviyelerine kadar gerilerken, İç Anadolu Bölgesi’nde ise ürün stokları neredeyse tükendi.
Fındık ve Antep fıstığında yaşanan fiyat artışlarının ise sırasıyla don olayı ve kuraklık kaynaklı olduğu belirtildi. Aynı şekilde elma üreticileri de don olayından olumsuz etkilendi. Sezon sonuna gelinen limonda ise ihracat kısıtlamaları ve ardından gelen erteleme kararları, piyasanın durağanlaşmasına yol açtı.
(Haber Merkezi)
ABDULVAHİT GÜRASLAN
