Modern çağın salgın hastalığı diyabet (şeker hastalığı) hızla yayılıyor. Dünya genelinde katlanarak artan bu tehlikeli hastalıkla yaşayanların sayısı ülkemizde de 10 milyonu aştı. Acıbadem Altunizade Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ayşenur Özderya, artık her yaşta ortaya çıkabilen ve yaşam boyu süren diyabetin iyi tedavi edilmediğinde hayati riske yol açabildiğini belirterek ‘‘Pankreastan salgılanan insülin hormonu tamamen eksikse Tip 1 Diyabet (insülin bağımlı diyabet) oluyor ve kişinin hastalık öncesi yapacağı herhangi bir koruyucu önlem bulunmuyor. Kısmi insülin yetmezliği ise Tip 2 diyabete yol açıyor. Diyabet hastalığının yüzde 95’ini Tip 2 diyabet oluşturuyor ve büyük ölçüde korunmak mümkün olabiliyor“ diyor. Doç. Dr. Ayşenur Özderya, diyabete yol açan 3 nedeni ve korunmada etkili 3 önlemi anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Diyabete yol açan etkenler
Yaşam tarzı
Son yıllarda çekirdek aile yapısı giderek yerini tek kişilik bireysel yaşam tarzına bırakırken, ev yemeği tüketimi ve evde yemek yapma alışkanlıkları da azalıyor. Genellikle insanlar yoğun çalışma koşulları nedeni ile yemek yapmaya vakit ayıramayıp daha çok dışarıda büyük porsiyonlu, yüksek kalorili ve katkı maddeleriyle dolu işlenmiş hazır gıda tüketiminine yöneliyor. Sağlıksız beslenme obezite ve insülin direncine yol açarak diyabete ciddi zemin hazırlıyor. Ayrıca bireysel yaşam insanı yalnızlığa, mutsuzluğa sürükleyerek yeme bozukluğunun da dahil olduğu pek çok psikolojik soruna da yol açıyor.
Masa başı çalışma
Sanayi ve teknolojik gelişmeler sonucu evde ve iş yerinde kas gücü gerektiren pek çok iş, makineler, robotlar tarafından yapılmaya başlarken, insanlar genellikle çok az iş gücü ile bu makineleri yönetiyor. Masa başı çalışanların günlük iş ve aktiviteler için harcadığı kalori miktarı azaldıkça, hareketsizlik sorununa bir de uyku sorunları, sigara ve alkol eklenince bu durum obeziteye ve diyabete neden oluyor.
Kilo artışı
Vücutta ve organlarda artan yağlanma, özellikle karaciğerde, kaslarda ve bazı dokularda hücre düzeyinde insüline karşı direnç gelişmesine neden oluyor. Yeterince duyarlılık olmadığı için glikoz, hücrenin içine giremiyor. Bu nedenle salgılanan insülin miktarı artıyor. Ancak bu kez de yüksek insülin ortaya çıkıyor. Bu durum kişiyi acıktırıp, karbonhidratlı ve şekerli gıdalar yeme hissi oluşturuyor. Bunun sonucunda insülin direnci ve kilo sorunları ortaya çıkıyor ve kontrol altına alınmazsa zamanla obezite ve diyabet gelişiyor.
Diyabete karşı 3 etkili önlem
Sağlıklı beslenin
Sağlıklı beslenme son derece önemli. Çok fazla işlenmiş şeker veya un içeren tatlı yiyeceklerden uzak durun. Bu yiyecekler kan şekerini aniden yükselterek vücudun kan şekerini kontrol altında tutmasını zorlaştırıyor ve uzun vadede diyabete yol açabiliyor. Şekerli içeceklerden uzak durmak da diyabetten korunmak için önemli. Lif içeriği yüksek besinlere sofranızda sıkça yer verin. Zira lif içeriği zengin gıdalarla beslenmek diyabetten korunmada ve onu kontrol altında tutmakta etkili yollardan biri. Ayrıca bu besinler tokluk süresinin uzamasına, böylece kalori ile kilo kontrolü sağlamaya yardımcı oluyor.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Diyabetten korunmak için en önemli yollardan biri de kilo kontrolü sağlamak. Bunun için, beslenmenizi vücudunuzun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenleyin. İhtiyaçtan fazla kalori alındığında kilo artışı başlıyor ve uzun vadede diyabet riskini artırıyor.
Fiziksel aktivitenizi artırın
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ayşenur Özderya “Modern hayatın en olumsuz yönlerinden biri, gün içindeki hareketliliğin kısıtlanması. Fiziksel aktiviteyi hedefleyen yaşam tarzı değişiklikleri, Tip 2 diyabetten korunmada en önemli genel unsurları oluşturuyor. Ayrıca fiziksel aktivitenin artırılması; kilo verme ve kan şekerinin dengelenmesi konusunda da yardımcı olacaktır. Unutmamalıyız ki çözüm her zaman problemle aynı yerdedir“ diyor.(Haber Merkezi)
Diyabete yol açan etkenler
Yaşam tarzı
Son yıllarda çekirdek aile yapısı giderek yerini tek kişilik bireysel yaşam tarzına bırakırken, ev yemeği tüketimi ve evde yemek yapma alışkanlıkları da azalıyor. Genellikle insanlar yoğun çalışma koşulları nedeni ile yemek yapmaya vakit ayıramayıp daha çok dışarıda büyük porsiyonlu, yüksek kalorili ve katkı maddeleriyle dolu işlenmiş hazır gıda tüketiminine yöneliyor. Sağlıksız beslenme obezite ve insülin direncine yol açarak diyabete ciddi zemin hazırlıyor. Ayrıca bireysel yaşam insanı yalnızlığa, mutsuzluğa sürükleyerek yeme bozukluğunun da dahil olduğu pek çok psikolojik soruna da yol açıyor.
Masa başı çalışma
Sanayi ve teknolojik gelişmeler sonucu evde ve iş yerinde kas gücü gerektiren pek çok iş, makineler, robotlar tarafından yapılmaya başlarken, insanlar genellikle çok az iş gücü ile bu makineleri yönetiyor. Masa başı çalışanların günlük iş ve aktiviteler için harcadığı kalori miktarı azaldıkça, hareketsizlik sorununa bir de uyku sorunları, sigara ve alkol eklenince bu durum obeziteye ve diyabete neden oluyor.
Kilo artışı
Vücutta ve organlarda artan yağlanma, özellikle karaciğerde, kaslarda ve bazı dokularda hücre düzeyinde insüline karşı direnç gelişmesine neden oluyor. Yeterince duyarlılık olmadığı için glikoz, hücrenin içine giremiyor. Bu nedenle salgılanan insülin miktarı artıyor. Ancak bu kez de yüksek insülin ortaya çıkıyor. Bu durum kişiyi acıktırıp, karbonhidratlı ve şekerli gıdalar yeme hissi oluşturuyor. Bunun sonucunda insülin direnci ve kilo sorunları ortaya çıkıyor ve kontrol altına alınmazsa zamanla obezite ve diyabet gelişiyor.
Diyabete karşı 3 etkili önlem
Sağlıklı beslenin
Sağlıklı beslenme son derece önemli. Çok fazla işlenmiş şeker veya un içeren tatlı yiyeceklerden uzak durun. Bu yiyecekler kan şekerini aniden yükselterek vücudun kan şekerini kontrol altında tutmasını zorlaştırıyor ve uzun vadede diyabete yol açabiliyor. Şekerli içeceklerden uzak durmak da diyabetten korunmak için önemli. Lif içeriği yüksek besinlere sofranızda sıkça yer verin. Zira lif içeriği zengin gıdalarla beslenmek diyabetten korunmada ve onu kontrol altında tutmakta etkili yollardan biri. Ayrıca bu besinler tokluk süresinin uzamasına, böylece kalori ile kilo kontrolü sağlamaya yardımcı oluyor.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Diyabetten korunmak için en önemli yollardan biri de kilo kontrolü sağlamak. Bunun için, beslenmenizi vücudunuzun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenleyin. İhtiyaçtan fazla kalori alındığında kilo artışı başlıyor ve uzun vadede diyabet riskini artırıyor.
Fiziksel aktivitenizi artırın
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ayşenur Özderya “Modern hayatın en olumsuz yönlerinden biri, gün içindeki hareketliliğin kısıtlanması. Fiziksel aktiviteyi hedefleyen yaşam tarzı değişiklikleri, Tip 2 diyabetten korunmada en önemli genel unsurları oluşturuyor. Ayrıca fiziksel aktivitenin artırılması; kilo verme ve kan şekerinin dengelenmesi konusunda da yardımcı olacaktır. Unutmamalıyız ki çözüm her zaman problemle aynı yerdedir“ diyor.(Haber Merkezi)
