DEFNE HAN-Çelenkoğlu Hanı (Sabunhanesi)

 

Fabrikalar cad. Saka Hamamı karşısı Plan ve Mimarisi: Sokullu Hanı olarak kaynaklara geçen sabunhane hafif çarpık kareye yakın bir alan üzerine kurulmuş olup biri zemin olmak üzere iki katlı, ahırı ve avlusu bulunmaktadır. Zemin katın doğu cephesi Mahremiye Camisi’nin avlusuna, güney cephesi ticari yapılara dayanan sabunhanenin batı cephesi, fabrikalar caddesine, kuzey cephesi ise Saka Hamamı’na bakmaktadır.

Sabunhanenin batı sahını fabrikalar caddesine bakan dükkânlar haline dönüştürülmüştür. Diğer cepheler dışa kapalı olup kuzey cephesi; batıya kaydırılmış olan basık kemerli kapıyla belirlenmiştir. Kapıdan; orijinalde batıdaki iki sahını oluşturan bölüme geçilir Sabunhanenin avlusu merkezden kuzeydoğuya kaydırılmış olup çapraz tonoz örtülü bölümler buraya üç yönden sivri kemerlerle açılmaktadır. Doğu kanadını ahır kısmı meydana getirmektedir. Avlunun doğusuna yerleştirilmiş merdivenler üst kata çıkışı temin etmektedir.

Sabunhanenin güneydeki kanadına ocak, kuzeydekine on, avluya altı adet zeytinyağı deposu yerleştirilmiştir Kuzeydoğu köşesinde bulunan idare binasının, iki penceresi avluya, bakarken birer kapı ve penceresi kuzey sahnına açılmaktadır. Doğuda, sonradan kapatılan Mahremiye Camii’nin avlusuna açıldığı belirtilen kapıya ve ahıra geçiş sağlayan çapraz tonoz örtülü koridor bulunmaktadır Avlunun kuzey doğu köşesine yerleştirilen taş basamaklı merdivenlerle sabunhanenin birinci katına ulaşılmaktadır. Birinci kat, sabunların kurutulmasına yönelik bölmeler halinde düzenlenmiştir.

Kaynaklarda Sokullu Han diye ismi geçmemektedir. Han saka hamamından sonra inşa edilmiştir. Yapının 1862 yılında Halep Valisi Vecihi Paşa tarafından sabunhane olarak tamir edildiği kaynaklarda yer alıyor. Sabunhane 2006 yılında iş hanına dönüştürülmüş ve bu dönemde kuzey cepheye ikinci bir giriş ilave edildiği gibi batı cephesinden de bir giriş açılmıştır. Avlunun kuzey doğusundaki üst kata çıkan merdivenler avlunun güneyine alınmıştır. Han bir iş hanı olarak19.yy inşa edilmiştir.15-11-1985 yılında kurul kararıyla tescil edilmiştir.