Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin, küresel ısınmaya bağlı aşırı hava olaylarının ve ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın alacağı kararların 2025'te çevre gündeminde öne çıkacak konular olduğunu söyledi.
Aşırı hava olaylarının can kayıplarına neden olduğu ve sıcaklık rekorlarının kırıldığı 2024, iklim değişikliği etkilerinin en fazla hissedildiği yıllardan biri oldu. Şahin, insanlık tarihinin yaşadığı en sıcak yıl olarak kayıtlara geçmesi kesinleşen 2024'ün ardından 2025'e dair öngörülerini AA muhabiriyle paylaştı. Son yıllarda iklim değişikliğinin hızlandığını, küresel sıcaklık artışının 1970-2010 arasında 10 yıllık ortalamada 0,18 dereceyken bunun 2010'dan sonra 0,32'ye çıktığını belirten Şahin, açıklanacak raporlar sonrasında 2024'ün en sıcak yıl olacağını ve ısınma düzeyinin tarihte ilk kez sanayi öncesine kıyasla 1,5 dereceyi geçeceğini, küresel ısınmanın gelecek yıllarda biraz daha hızlanması durumunda ise 2040'ların başında 2 derecenin görülebileceğini kaydetti. İklim bilimiyle yıllık kısa tahminler yapılamayacağını ifade eden Şahin, "2025, son iki yıla göre daha az sıcak olabilir ancak bu orta ve uzun vadedeki gidişatı değiştirmeyecek. Aletsel ölçümlerin başladığı 1850 yılından bu yana en sıcak 10 yılın hepsi son 10 yıl içinde ve bundan sonra da hep böyle olacak. Küresel ısınma giderek hızlanacak ve çok daha şiddetli kuraklıklarla, sıcak dalgalarıyla, sellerle ve orman yangınlarıyla karşılaşacağız." dedi.
TRUMP'IN ENERJİ POLİTİKASI, FOSİL YAKITLARDAN UZAKLAŞMA KARARINA DARBE OLABİLİR
İlk başkanlık döneminde ülkesini Paris Anlaşması'ndan çeken Donald Trump'ın, ABD'nin 47. Başkanı olarak aynı girişimde bulunacak olmasının iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası çabalara bir darbe niteliği taşıyacağını vurgulayan Şahin, bununla birlikte Paris Anlaşması'nın belirli olgunluğa ulaştığı tespitini paylaştı. Şahin, şöyle devam etti: "Buradan geri adım atılması zor. Ayrıca Trump'ın ABD'de başlayan enerji dönüşümünü tamamen durduracak gücü de yok. Geçen Trump döneminde olduğu gibi eyaletler, yerel yönetimler ve yeşil enerji şirketleri, her türlü alternatifi kullanıp dönüşümün hızını korumaya çalışacaklardır. Ancak ABD'nin gelecek 4 yıl küresel iklim finansmanına katkıda bulunmaması, gelişmekte olan ülkelerin iklim politikalarına zarar verecek, Avrupa Birliği (AB) dahil diğer aktörlerin daha az iddialı hedefler belirlemesine yol açacak. ABD muhtemelen gelecek yıl ulusal katkı beyanını da güncellemeyecek ve emisyon azaltım hedeflerini artırmayacak ki zaten mevcut hedefleri yeni yönetimin umursamayacağı ortada. Bu da diğer yüksek emisyon yapan ülkelerin ve gelişmiş ülkelerin hedeflerini beklediğimizden daha az artırmasına neden olabilir. Trump'ın yeni petrol ve gaz kuyuları açılmasına bugünkünden hevesli şekilde izin vermesi de Dubai'de yapılan COP28'de alınan fosil yakıtlardan uzaklaşma kararına önemli darbe olacaktır." Gelecek yıl Brezilya'da yapılacak Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı'nın (COP30) "Amazon COP'u" olacağını söyleyen Şahin, ormansızlaşmanın önlenmesi, karbon yutaklarının geliştirilmesi, doğa temelli çözümler ve toprak kullanım değişiklikleri konularının ön plana çıkacağı bir konferans gündemi olacağını aktardı.
"İKLİM FİNANSMANI TARTIŞMALARI GÜNDEMDE KALMAYA DEVAM EDEBİLİR"
Paris Anlaşması altında ülkelerin emisyon azaltım ve enerji dönüşümü hedeflerinin tamamen ulusal egemenlikler çerçevesinde ülkeler tarafından belirlendiğine, bu nedenle 5 yılda bir sunulan Ulusal Katkı Beyanları'nın (NDC) güçlendirilmesinin çok önemli olduğuna değinen Şahin, 2025'in bu açıdan son yılların en önemli senesi olacağını vurguladı. NDC'lerin gelecek yıl güncelleneceğini hatırlatan Şahin, "COP30'a kadar verilen yeni hedeflerin sentezi de yapılmış olacak ve yeni durumda küresel ısınmanın kaç dereceye doğru gittiğini görmüş olacağız. Hedeflerin yeterince iddialı olmaması büyük tartışmaya neden olacaktır ve COP30'un bu açıdan da fosil yakıtların yeniden gündeme oturacağı bir COP olma olasılığı az değil." diye konuştu.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
