Elder'in 2024 raporuna göre Türkiye’de elektrik abone sayısı 50 milyonu aştı. Tüketim, yatırım ve üretim verileri rekor seviyeye ulaştı.
En çok tüketen bölgeler ve sektörler açıklandı. Türkiye genelinde elektrik dağıtım hizmeti veren 21 şirketin çatı örgütü olan Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), 2024 yılına ilişkin sektörel verileri içeren raporunu yayımladı. Rapora göre, Türkiye’de elektrik abone sayısı 50 milyon 692 bin 800’e ulaştı. Bu rakam, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 1,94’lük bir artışa işaret ediyor. En fazla aboneye sahip şirket 5 milyon 506 binle Boğaziçi EDAŞ olurken, onu 4 milyon 656 binle Başkent EDAŞ ve 4 milyon 425 binle Toroslar EDAŞ izledi. Elder'in verilerine göre, 2024 yılında onaylı birim bedellere göre toplamda 52 milyar 465 milyon liralık yatırım yapıldı. Bu yatırımların 40,9 milyar lirası şebeke, 3 milyar lirası şebeke işletim sistemleri, 7,6 milyar lirası yasal zorunluluklar, 822 milyon lirası diğer kalemler ve 37,9 milyon lirası AR-GE projeleri için kullanıldı. En fazla yatırımı 5 milyar 77 milyon lirayla Meram EDAŞ yaptı. Onu 4,5 milyar lirayla Dicle EDAŞ ve 4,2 milyar lirayla Toroslar EDAŞ takip etti.
2024 yılında toplam elektrik tüketimi 279,04 teravatsaat ile tarihi bir seviyeye ulaştı. Bunun 207,3 TWh’si dağıtım, 71,74 TWh’si ise iletim kaynaklı oldu. Tüketim, 2023’e kıyasla ortalama yüzde 5,76 oranında artış gösterdi. En fazla tüketim 36,9 TWh ile Toroslar EDAŞ bölgesinde, en az tüketim ise 2,65 TWh ile Vangölü EDAŞ bölgesinde gerçekleşti. Sektörel bazda en büyük tüketim sanayi sektöründe yaşandı. 113,95 teravatsaatlik tüketimle toplam tüketimin yüzde 40,84’ü sanayiden kaynaklandı. Mesken tüketimi 75,09 TWh ile yüzde 26,91 oranında olurken, kamu ve özel hizmetler 71,86 TWh ile yüzde 25,75, tarımsal sulama 12,41 TWh ile yüzde 4,45 ve aydınlatma ise 5,73 TWh ile yüzde 2,05 pay aldı. Lisanslı elektrik üretimi 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 4,9 artarak 326 bin 843 gigavatsaat olarak kaydedildi. Doğalgaz santrallerinin üretimdeki payı yüzde 21,9’dan yüzde 19,9’a düşerken, hidroelektrik üretimi yüzde 20,5’ten yüzde 22,9’a yükseldi. Rüzgar enerjisinin payı da yüzde 10,9’dan yüzde 11,2’ye çıktı.
ÜRETİMİN %98’İ GÜNEŞ’TEN
Lisanssız elektrik üretimi de 2024’te yüzde 37,7 artarak 20 bin 370 gigavatsaat seviyesine ulaştı. Bu üretimin yüzde 98,5’i güneş enerjisinden sağlandı. Elektrik dağıtım altyapısına bakıldığında, toplam dağıtım hattı uzunluğu 1 milyon 491 bin kilometreye ulaştı. Bunun 1 milyon 127 bin kilometresi havai, 364 bin kilometresi ise yer altı hattı olarak kaydedildi. Trafo sayısı ise 2024 sonu itibarıyla 557 bin 438’e çıktı. En fazla trafoya sahip bölge 73 bin 971 ile Dicle EDAŞ oldu. Sektördeki toplam kayıp oranı yüzde 8,99’a gerileyerek önceki yıla göre yüzde 18,41 oranında düşüş gösterdi. Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan, açıklamasında enerji dönüşümünü "elektrik çağı" olarak tanımlayarak, artan elektrik talebinin şebekelerin daha dijital, esnek ve sürdürülebilir hale gelmesini zorunlu kıldığını belirtti. Erdoğan ayrıca, Uluslararası Enerji Ajansı’nın verilerine göre 2030’a kadar dünya genelinde 700 milyar dolarlık şebeke yatırımı yapılması gerektiğini, Türkiye’nin de yıllık şebeke yatırımlarını artırması gerektiğini ifade etti.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
