Zeytinyağı almak isteyen tatilciler, ‘Soğuk Sıkım’ ifadesini yağın çeşidi olarak algılıyor.
Oysa bu terim, zeytinin işlenme tekniğini ifade ediyor ve hem lezzet hem de sağlık açısından önemli farklar yaratıyor. Türkiye’nin en önemli zeytinyağı üretim merkezlerinden Balıkesir, yalnızca verimli zeytinlikleriyle değil, aynı zamanda köklü zeytin işleme kültürüyle de öne çıkıyor. Ancak şehirdeki zeytinyağı dükkânlarında zaman zaman ilginç bir diyalog yaşanıyor: Tatilciler, ürün etiketinde gördükleri ‘Soğuk Sıkım’ ibaresini, sızma veya riviera gibi bir yağ türü sanıyor. Bu yanlış anlamanın kaynağı ise, terimin teknik bir üretim yöntemini ifade etmesi.
SOĞUK SIKIM NEDİR?
Soğuk Sıkım, zeytinlerin 27°C’nin altında, genellikle 22–25°C arasında preslenerek yağının çıkarılması yöntemidir. Bu düşük sıcaklık, zeytinin içindeki vitamin, mineral, polifenol ve antioksidan gibi değerli bileşenlerin bozulmadan korunmasını sağlar. Geleneksel taş değirmenlerden modern kontinü sistemlere kadar farklı makinelerde uygulanabilir. Ancak temel amaç ısıyı düşük tutarak zeytinyağını doğal formuna en yakın şekilde elde etmektir.
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
Daha Yoğun Aroma: Soğuk sıkım yöntemi, zeytinyağına meyvemsi, taze ve hafif yakıcı bir tat kazandırır.
Yeşilimsi Renk: Isıya maruz kalmayan yağ, daha canlı ve yeşile çalan bir renge sahip olur.
Düşük Asit Oranı: Sızma kategorisindeki yağlar genellikle 0.8’in altında asit oranına sahiptir, soğuk sıkımda bu değer genellikle daha da düşer.
Sağlık Açısından Faydaları
Bilimsel araştırmalar, soğuk sıkım zeytinyağının yüksek antioksidan içeriği sayesinde kalp-damar sağlığını desteklediğini, kötü kolesterolü (LDL) düşürdüğünü, hücre yenilenmesini hızlandırdığını ve iltihap önleyici özellik taşıdığını ortaya koyuyor. Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve sindirim sağlığını desteklemesiyle de öne çıkıyor.
NEDEN MAKBUL?
Soğuk sıkım yöntemi, aynı miktar zeytinden daha az yağ elde edilerek her ne kadar daha düşük verim sağlasa da kaliteyi öncelikli kılmasıyla tercih ediliyor. Üreticiler için bu, miktar yerine marka değerini ve müşteri memnuniyetini koruma stratejisi anlamına geliyor. Tüketiciler açısından ise, biraz daha yüksek fiyat ödeseler de karşılığında sağlık ve lezzet açısından çok daha üstün bir ürün elde etmeleri anlamına geliyor. Üreticiler, tatilcilere küçük bir tavsiyede bulunuyor: “Soğuk sıkım, bir yağ çeşidi değil, yağın işlenme şeklidir. Sızma, erken hasat veya riviera gibi ifadeler ise yağın türünü belirtir. Alırken etiketlere dikkat edin, hem damağınız hem sağlığınız kazansın.”
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
