Uygunsuz antibiyotik kullanımının en büyük tehlikesi antibiyotik direncidir

18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü nedeniyle Hatay İl Sağlık Müdürlüğünden yapılan açıklamada; Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre, tüm dünyada ilaçların % 50'sinden fazlasının uygun olmayan şekilde; reçetelendiği, sağlandığı veya satılmakta olduğu, bir başka deyişle tüm hastaların %50’sinin ilaçlarını doğru şekilde kullanmadığı tespit edilmiştir. Yanlış, gereksiz, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımı çeşitli boyutlarda sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunlar arasında hastalık ve ölüm oranlarında artış olması, hastaların tedaviye uyumunun azalması, ilaç etkileşimleri, ilaçların yan etki riskinin artması, kaynakların yanlış tüketilmesiyle sonuçta temel ilaçlara bile ulaşılabilirliğin azalması, acil ve temel ilaçlara karşı gelişebilecek dirence dayalı olarak, tedavinin ekonomik ve sosyal maliyetinin artması sayılabilir. Bu nedenle dünyada çeşitli çözüm yolları üretilmeye, geliştirilmeye çalışılmış ve “Akılcı İlaç Kullanımı (AİK)” çalışmaları 1985 yılında DSÖ’nün tanımıyla başlatılmıştır.18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü nedeniyle Hatay İl Sağlık Müdürlüğünden yapılan açıklamada; Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre, tüm dünyada ilaçların % 50'sinden fazlasının uygun olmayan şekilde; reçetelendiği, sağlandığı veya satılmakta olduğu, bir başka deyişle tüm hastaların %50’sinin ilaçlarını doğru şekilde kullanmadığı tespit edilmiştir. Yanlış, gereksiz, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımı çeşitli boyutlarda sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunlar arasında hastalık ve ölüm oranlarında artış olması, hastaların tedaviye uyumunun azalması, ilaç etkileşimleri, ilaçların yan etki riskinin artması, kaynakların yanlış tüketilmesiyle sonuçta temel ilaçlara bile ulaşılabilirliğin azalması, acil ve temel ilaçlara karşı gelişebilecek dirence dayalı olarak, tedavinin ekonomik ve sosyal maliyetinin artması sayılabilir. Bu nedenle dünyada çeşitli çözüm yolları üretilmeye, geliştirilmeye çalışılmış ve “Akılcı İlaç Kullanımı (AİK)” çalışmaları 1985 yılında DSÖ’nün tanımıyla başlatılmıştır. Akılcı ilaç kullanımı kişilerin hastalığına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun sürede, uygun dozda ve en düşük maliyetle kullanımı olarak ifade edilmektedir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Ülkemizde AİK çalışmaları 1992 yılından bu yana artarak devam etmektedir. İlimizde de bu konuyla ilgili olarak Hatay İli Akılcı İlaç Kullanımı Yerel Eylem Planı 2015-2017 hazırlanmış ve AİK ile ilgili mücadelede hekimler, eczacılar, diğer sağlık çalışanları ve halkımız olmak üzere 4 hedef grup tespit edilmiştir. Hedef gruplara yönelik düzenlenen faaliyetlerle AİK ile ilgili farkındalığın, bilgi ve bilinç düzeyinin artırılması amacıyla tanıtım, eğitim ve izleme değerlendirme stratejileri geliştirilmiştir. Bu kapsamda 2000’in üzerinde hekim, 600’ü aşkın eczacı ve farklı platformlarda ( sinema, okul, cezaevi, huzurevi, spor müsabakaları, sosyal medya, yerel radyo, tv ve basın, hutbe ve vaazlar vs. ) yüz binlerce kişi akılcı ilaç kullanımı hakkında bilgilendirilmiştir. Akılcı ilaç kullanımında diğer ilaçlara nazaran özellikle antibiyotiklerin uygun kullanımı daha büyük önem arz etmektedir. Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılan ve insan sağlığı açısından çok büyük öneme sahip ilaçlardır. Uygunsuz antibiyotik kullanımının en büyük tehlikesi antibiyotik direncidir. Belirli bir antibiyotiğe karşı direnç, söz konusu antibiyotiğin tedavi dozunda dirençli bakterileri öldüremediğini veya çoğalmalarına engel olamadığını ifade etmektedir. Antibiyotik direncinin önüne geçilmemesi durumunda gelecekte bizi bekleyen tehlike ise bundan çok daha büyüktür. Öyle ki, yakın gelecekte enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde antibiyotikler tamamen etkisiz hale gelebilir ve basit yara enfeksiyonları bile ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle özellikle antibiyotik kullanımında ilacı reçete eden, satışını gerçekleştiren ve kullanan tüm bireylerin eşit oranda sorumluluğu üstlenmesi gerekir. Hastalar, hastalığının ne olduğunu, tedavi amaçlı olarak kendisine reçete edilen ilacın ismini, bu ilacı neden kullanmak durumunda olduğunu, ilacı nasıl kullanması gerektiğini (günde kaç kere, günün hangi saatlerinde, yemeklerden önce/sonra, kaç gün süreyle), ilacın diğer ilaçlarla ve hastanın mevcut sağlık durumuyla nasıl etkileştiğini ve ilaç tedavisiyle ilgili olarak hangi durumlarda hekime tekrar danışması gerektiğini bilmeli, hekiminin ve eczacısının tavsiyelerine uymalıdır.İyi bir gelecek için sorumlu davranmaya bugünden başlamalı ve Akılcı İlaç Kullanımı konusunda üzerimize düşenin en iyisini yapmalıyız.(Haber Merkezi)