Dörtyol ilçesinin Payas Bucağı içinde eski çarşı yanındada, İçinde Han, hamam, kervansaray, cami ile birlikte ayakta durmaktadır. Cenevizler tarafından yapılmış 8 kulelei küçük bir kaledir. Zamanla hasar gören kale 1567-1580 yılları arasında Osmanlılar tarafından yeniden inşa edilmiştir. Kale, Osmanlı Devleti için önemli bir üs olmuştur. Soulu külliyesinin batısında bulunuyor.
Payas Kalesi yapıldığı dönemde Sürre Alaylarını, ticaret kervanlarını ve Payas Limanını koruyan bir karakol ve ileri sefer karargâhı olarak hizmet vermiştir. Kalede, ortasında avlu, avlunun çevresinde alt katlarda depo ve koğuşlar, üst katlarda ise merdivenle çıkılan kule ve burçlar yer alır. Avlu ortasında bir mescit ve kışla yapısı bulunmaktadır. Kalesinin içerisinde tarihi bir çarşı da bulunmaktadır (Sokulu çarşısı)
Mimar Sinan’ın külliyenin planını kaleyi de hesaba katarak tasarladığı ve kaleyi külliyenin bir parçası gibi değerlendirmiştir. Zamanın en büyük iki devleti Bizans İmparatoru Herakleios ile İran Kralı II. Hüsrev zamanında 622'de yapılan büyük savaş Payas'ta olmuştur. 1516 yılında Mısır Seferinden dönen Yavuz Sultsn Selim, ağır hasar görmüş olan kalenin yeniden inşa edilmesini emretmiştir. 4 Yıl süren çalışmalar sonunda hasar gören kale yeniden yapıldı.18 yy sonlarında kale hapishane olarak kullanıldı. Namık Kemal’da bir dönem bu hapishanede tutulmuştur.
Payas Kalesi yapıldığı dönemde Sürre Alaylarını, ticaret kervanlarını ve Payas Limanını koruyan bir karakol ve ileri sefer karargâhı olarak hizmet vermiştir. Kalede, ortasında avlu, avlunun çevresinde alt katlarda depo ve koğuşlar, üst katlarda ise merdivenle çıkılan kule ve burçlar yer alır. Avlu ortasında bir mescit ve kışla yapısı bulunmaktadır. Kalesinin içerisinde tarihi bir çarşı da bulunmaktadır (Sokulu çarşısı)
Mimar Sinan’ın külliyenin planını kaleyi de hesaba katarak tasarladığı ve kaleyi külliyenin bir parçası gibi değerlendirmiştir. Zamanın en büyük iki devleti Bizans İmparatoru Herakleios ile İran Kralı II. Hüsrev zamanında 622'de yapılan büyük savaş Payas'ta olmuştur. 1516 yılında Mısır Seferinden dönen Yavuz Sultsn Selim, ağır hasar görmüş olan kalenin yeniden inşa edilmesini emretmiştir. 4 Yıl süren çalışmalar sonunda hasar gören kale yeniden yapıldı.18 yy sonlarında kale hapishane olarak kullanıldı. Namık Kemal’da bir dönem bu hapishanede tutulmuştur.
