Psikolog ve Aile Danışmanı Rojin Nazik konu hakkında bilgiler verdi.
Sonbahar depresyonu çoğu zaman aynı dönemde başlar ve son bulur. Yaz ve ilkbahar aylarında o kadar görülmese de bu depresyona maruz kalan vakalar da gözlemlenir. Sonbaharın sonlarına doğru ve kış ayının başlangıcında başlar ve ilkbaharın güneşli günlerinden yaz ayının sonuna kadar semptomlarda azalma görülür. Yapılan araştırmalara göre mevsimsel depresyon toplumun %5’lik bir kısmında görülür. Mevsimsel depresyon her yaştan kişilerde görülebilmektedir. Genel olarak ortalama 20-23 yaş arasında ortaya çıkmaktadır. Buna ek olarak, diğer tüm depresyon türlerinde olduğu gibi kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görüldüğü araştırmalarca kanıtlanmıştır. Eğer kişinin geçmişinde, ailesel yapısında, genetiğinde veya yaşadığı kötü bir deneyim varsa bu depresyon çeşidini yaşaması olağan olarak görülür.
MEVSİMSEL DEPRESYONUN HORMONLARA ETKİSİ NELERDİR?
Böyle durumlarda devreye Melatonin ve Serotonin hormonu giriyor. Melatonin, uykumuzu düzenleyen bir hormondur. Karanlık olduğu zamanlarda melatonin hormonu yükselir ve gün ışığı arttığı zamanlarda da azalmaya başlar. Melatonin yükselince enerjide azalma ve çoğunlukla uyuşukluk hissedilir. Vücut rahatlar ve uykuya meyilli hale gelinebilir. Serotonin ise halk arasında mutluluk hormonu olarak bilinir. Güneş ışınlarını gördüğümüz anda serotonin artışı yaşanır ve ruh halimizi keyiflendirmeyi sağlar. Kış aylarının yaklaşması ve günlerin kısalmasıyla serotonin miktarı da azalmış olur. Bundan sebeptir ki araştırmacılara göre, bu iki maddenin üzerimizde büyük bir etkisi olduğu kesin.
SEMPTOMLARI NELERDİR?
*Üzüntülü olma hali,
*Dünyaya karşı umutsuzluk ve karamsarlık,
*Çok fazla uyuma isteği
*Daha önce zevk alınan aktivitelerden zevk alamama,
*Cinsel isteksizlik,
*Sürekli yemek yeme isteği,
*Odaklanma ve konsantrasyon problemi,
*Sosyal hayatı en düşüğe indirgeme hali mevcut iken İlkbahar- Yaz aylarında ise kişinin semptomları;
*Cinsel isteklilikte artış,
*Anksiyete artışı,
*Agresif tavırlar,
*Insomnia (uykusuzluk) ya da Uyku ile ilgili diğer problemler,
*Kilo ve iştah kaybı olarak görülebilir
MEVSİMSEL DEPRESYON NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Mevsimsel depresyon diğer depresyondan ayıran şey ise en az iki yıl üst üste ve mevsim içinde sadece birkaç ay sürmesidir. Diğer mevsimlerde görülmez. Mevsimsel Depresyon semptomları hafif, orta ve ağır olarak ele alınır. Günlük yaşamları sürdürmede zorluk yaşayan bireyler hafif derecede atlatırken, ağır geçiren vakalarda çoğunlukla madde bağımlılığı ve intihar düşüncesinde artış gözlemlenebilir.
İlaç tedavisi, psikoterapi ve ışık tedavisi adı verilen fototerapi ile tedavi edilebilir. Fototerapide kısaca gün ışınlarını taklit eden ışık kaynakları kullanılarak danışana destek sağlanılarak yapılır. Doğal güneş ışıkları gelesiye kadar da sürdürülür fakat doktorlara göre, fazlası göz hastalığı olan ve ışığa karşı duyarlı cildi olanlar için yan etkisi olabilir Semptomları hafif olan kişilere ise egzersiz, açık havada yürüyüşler önerilebilir.
Mevsimsel depresyonu önlemek için ise, hava bulutlu bile olsa dışarıda olmaya özen göstermenizde fayda var bununla birlikte perdelerinizi ve panjurlarınızı açıp içeriye biraz da olsa gün ışığı almayı sağlarsanız enerjinizin biraz olsun yükseldiğini hissedebilirsiniz. Az karbonhidratlı yiyeceklere yönelmeniz de size yardımcı olabilir.
ABDULVAHİT GÜRASLAN
