Gıda uzmanları, sivil toplum kuruluşları ve veliler, çocukların sağlıklı beslenmesi amacıyla kantinlerde yalnızca "Okul Gıdası" logolu ürünlerin satışını düzenleyen tebliğin planlandığı gibi 2026'da yürürlüğe girmesi ve bu alandaki denetimlerin artırılması çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), okulların, çocuklar ile ergenlerin beslenmesi ve gelişimini desteklemek için ideal bir ortam olduğuna, okullar aracılığıyla sağlıklı beslenmenin teşvik edilebileceğine işaret ediyor. Türkiye'de de bu çerçevede gerek mevzuat düzenlemeleri gerekse denetimler yoluyla çocukların okullarda sağlıklı gıdaya erişimine yönelik çalışmalar yürütülüyor. Bu kapsamda, Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı resmi ve özel okullar bünyesinde faaliyet gösteren kantin, kafeterya ve büfe gibi gıda işletmelerinde satışa sunulacak hazır ambalajlı gıdalarda "Okul Gıdası" logosunun yer almasına ilişkin protokol, MEB, Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı arasında 2019'da imzalanırken, "Okul Gıdası Hakkında Tebliğ" de 2020'de Resmi Gazete'de yayımlandı. Söz konusu tebliğin uygulanması, firmaların "Okul Gıdası" onayı alan ürün çeşidinin artırılması, kantinlerde ürün teminindeki zorlukların giderilerek gereken hazırlıkların tamamlanması amacıyla 14 Eylül 2026'ya ertelendi. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan gıda uzmanları, sivil toplum kuruluşları ve veliler, yeni eğitim öğretim döneminde, çocukların sağlıklı beslenmesi amacıyla hazırlanan bu uygulamanın hayata geçmesini, bu alandaki denetimlerin artırılmasını ve tüm paydaşların sürece etkin şekilde dahil edilmesini beklediklerini ifade etti.
"DENETİM SAYILARININ SIKLAŞMASI GEREKİYOR"
Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Remziye Yılmaz, okullarda satılan gıdaların, öğrencilerin okul başarısının yanı sıra genel sağlık durumunu da etkilediğine, bu kapsamda yayınlanan tebliğin oldukça önemli olduğuna dikkati çekti.
Çocuklarda dikkat, odaklanma ve okul başarısında beslenmenin önemine işaret eden Yılmaz, şunları kaydetti: "Tebliğ aslında genel olarak baktığınızda oldukça yeterli ve kapsamlı. Ancak tebliğde yayın, içerik bakımından bir sorun olmamakla birlikte, tebliğin uygulanması konusunda önemli sorunlar olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin, bu tebliğin uygulanması yalnızca Milli Eğitim Bakanlığının sorumluluğunda değil. Aynı zamanda bütün okullarda bu tebliğin uygulanması konusunda paydaşlar söz konusudur. Öncelikle okul müdürleri, öğretmenler ve veliler bu tebliğin bir paydaşıdır. Öğrencilerin yeterli ve dengeli beslenebilmesi için bu tebliğin yürürlükte olması önemli ama en önemli kısımlardan birisi de denetim. Eğer tebliğin uygulanıp uygulanmadığına dair denetim süreci işletilmezse, maalesef tebliğin yürürlükte olması yeterli olmuyor." Okul yönetimi, öğretmenler ve velilerin denetimlerin sıklaştırılması ve ülke çapında yaygınlaştırılması için hassasiyet göstermesi durumunda tebliğin uygulanmasının kolaylaşacağını aktaran Yılmaz, "Denetim mekanizmalarının zayıf kalması, tebliğin amacından sapmasına ve öğrencilerin sağlıklı beslenmeden mahrum kalmasına yol açabilir. Bu nedenle, denetim sayılarının sıklaşması ve bilinçli bir şekilde okul yönetimi, öğretmenler ve veliler tarafından organize edilmesi gerekli." dedi. Yılmaz, sağlıklı beslenmeye ilişkin eğitimler ve farkındalık çalışmalarının yapılması, aileler ve çocukların bu konuda bilinçlendirilmesi tavsiyesinde bulundu.
"KENDİ İÇLERİNDEN EKİP OLUŞTURARAK KANTİNLERİ DENETLEYEBİLİRLER"
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Toplu Beslenme Sistemleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mevlüde Kızıl da okullardaki denetimin, yönetmeliklerin doğru bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini görmenin en büyük ayağını oluşturduğuna işaret etti.
Tebliğin temel amacının çocukluk çağı obezitesinin önüne geçmek olduğunu vurgulayan Kızıl, bu konuda bakanlıklara önemli görevler düştüğünün altını çizdi. Kızıl, "Milli Eğitim Bakanlığı'na çok fazla görev düşüyor, çünkü okul kantinleri onların kendi bünyesi içerisindeki okullarda mevcut. Aslına bakarsanız kendi içlerinden bir ekip oluşturarak da kantinleri denetleyebilirler ya da Sağlık Bakanlığından destek alıp Sağlık Bakanlığı bünyesinde çalışan diyetisyenlerin de ekip içerisine dahil olarak belli aralıklarla bunların kontrollerinin yapılması, satışa uygun olmayacak ürünlerin satılıyor olmasında gerekli önlemlerin alınması çok önemli bir basamak olacak diye düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
