Önümüzdeki hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulması beklenen yeni Ceza Yargı Paketi, kamuoyunda büyük yankı uyandırmaya aday.
Taslak metnine göre, aralarında cinayet, cinsel istismar, çocuklara yönelik suçlar, yağma, dolandırıcılık gibi ağır suçlardan hüküm giymiş mahkumların da bulunduğu yaklaşık 55 bin kişinin tahliyesinin önü açılacak. Bu gelişme, adalet sistemi, mağdur hakları ve cezaevi kapasitesi gibi birçok başlığı aynı anda gündeme taşıdı.
ÖRTÜLÜ AF MI GELİYOR?
Now Haber’den Alican Uludağ’ın aktardığı bilgilere göre, yargı paketinin Meclis’te onaylanması halinde "örtülü bir af" anlamına gelecek düzenlemeyle ciddi suçlardan mahkum olmuş on binlerce kişi serbest kalabilecek. Bu durum, kamu vicdanı açısından oldukça tartışmalı bir sürecin de kapısını aralayacak gibi görünüyor.
DÜZENLEMENİN KAPSAMI NE?
Yeni düzenleme, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçları kapsıyor. Buna göre;
Kapalı cezaevlerinde bulunan mahkumlar, 3 yıl daha erken açık cezaevine geçme hakkına sahip olacak. En dikkat çeken maddelerden biri ise, cezasının sadece 8'de 1'ini cezaevinde geçiren mahkumların tahliye edilmesi. Bu durumda, örneğin 12 yıl hapis cezası almış bir kişi yalnızca 9 ay cezaevinde kaldıktan sonra serbest kalabilecek. Cinayet, yaralama, cinsel saldırı, çocuk istismarı, hırsızlık, dolandırıcılık, rüşvet, uyuşturucu gibi suçlardan hüküm giyenler de bu düzenlemeden yararlanabilecek.
AYM'DEN DÖNEN MADDE GERİ GELDİ
Pakette yer alan bir diğer önemli düzenleme ise, Anayasa Mahkemesi tarafından daha önce iki kez iptal edilen “Örgüt adına suç işleme” maddesiyle ilgili. Daha önce 5 ila 10 yıl arasında öngörülen ceza, yeni taslakta 1 ila 5 yıl aralığına düşürüldü. Bu değişiklikle birlikte, ilgili suçtan cezaevinde bulunan kişilerin tahliyesinin de önü açılmış olacak.
HASTA VE ENGELLİ MAHKUMLAR İÇİN YENİ DÜZENLEME
Cezaevlerindeki hasta ve engelli mahkumlar için de düzenlemede genişlemeye gidiliyor. Mevcut yasaya göre yalnızca 5 yıl ve altı hapis cezasına çarptırılanlar cezasını evde çekebiliyordu. Yeni pakette bu sınır 10 yıla çıkarılıyor. Ancak “terör suçları” kapsamında hüküm giymiş hastalar bu düzenlemenin dışında bırakılıyor.
SUÇ ÖRGÜTLERİNE CEZALAR ARTIYOR
Yargı paketi sadece indirim ve tahliyelerle değil, aynı zamanda bazı cezaların artırılmasıyla da dikkat çekiyor. Buna göre, suç örgütü kurma ve bu örgütlere üye olma suçlarında ceza üst sınırı 8 yıldan 10 yıla çıkarılacak.
CEZAEVLERİNDE ALARM ZİLLERİ: 103 BİN KİŞİLİK AŞIRI YÜK
Türkiye'deki cezaevlerinin kapasitesi 300 bin kişi ile sınırlı olmasına rağmen, şu anda içeride yaklaşık 403 bin kişi bulunuyor. Bu durum, 103 bin kişilik bir aşırı doluluk anlamına geliyor. Hükümetin bu yargı paketini gündeme getirmesindeki nedenlerden birinin de bu aşırı yük olduğu belirtiliyor.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı çalışmanın bu Çarşamba Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulması bekleniyor. Cumhurbaşkanının onayının ardından taslak, Meclis’e sunulacak ve milletvekillerinin imzasına açılacak. TBMM’nin tatile girmeden önce paketi yasalaştırması planlanıyor. Bu düzenleme yasalaşırsa, Türkiye’de hem ceza infaz rejiminde hem de kamuoyunun adalet algısında önemli kırılmalar yaşanabilir. Toplumun farklı kesimlerinden gelen tepkiler, önümüzdeki günlerde bu paketin sadece hukuki değil, siyasi ve sosyal sonuçlarını da tartışma gündemine taşıyacak gibi duruyor.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
