Google, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde erken uyarı sisteminin yaklaşık 10 milyon insanı uyaramadığını kabul etti. Yarım milyon kişiyi de yanlış bilgilendirdi.
‘Asrın felaketi’ diye nitelenen Kahramanmaraş merkezli depremlerde Hatay’ın Antakya ilçesinde de çok sayıda bina yıkıldı veya hasar gördü. 55 bin kişinin öldüğü ve 100 bin kişinin yaralandığı 7,8 büyüklüğündeki 6 Şubat depremleri sırasında yalnızca 469 ‘Harekete geç’ bildirimi gönderildi. Google’ın en yüksek düzeydeki bu alarm sistemi sayesinde depremden 35 saniye öncesine kadar uyarı gönderilebiliyor. BBC’nin haberine göre Google, depremin merkez üssünün 158 kilometre çevresindeki 10 milyon kişiyi uyaramadı.
YARIM MİLYON KİŞİYE HAFİF SARSINTI UYARISI GÖNDERDİ
Google yarım milyon kişiye de yalnızca ‘hafif sarsıntılar’ için tasarlanmış düşük düzeyli bir uyarı gönderdi. Yani yanlış bilgilendirdi. Google’ın ‘küresel güvenlik ağı’ diye tanımladığı uyarı sistemi yaklaşık 100 ülkede kullanılıyor. Özellikle başka bir erken uyarı sistemi bulunmayan ülkelerde devreye giriyor. Android Earthquake Alerts (AEA) adlı sistemi doğrudan Google işletiyor. BBC’nin aktardığına göre erken uyarı sistemi Android cihazlarda çalışıyor. Türkiye’deki telefonların yüzde 70’i bu özelliğe sahip. Google’ın erken uyarı sistemi afet sırasında aktif olmasına rağmen depremin şiddetini çok daha düşük tahmin etti. Şirket sözcüsü “Her depremden öğrendiklerimizle sistemimizi geliştiriyoruz” dedi.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR?
Google’ın sistemi, Android işletim sistemini kullanan telefonlar aracılığıyla sarsıntıyı tespit edebiliyor.
Depremler yer kabuğunda nispeten yavaş hareket ettiği için saniyeler öncesinden uyarı gönderilebiliyor. Google’ın en ciddi uyarısı ‘Harekete geç’ alarmı. Üstelik telefonda ‘Rahatsız etme‘ modunu da devre dışı bırakarak yüksek sesli bir alarmla ekranı kaplıyor. Bu uyarı, insan yaşamını tehlikeye atabilecek ölçüde şiddetli sarsıntılar tespit edildiğinde gönderilmek için tasarlandı. Daha hafif sarsıntılar için ‘Dikkatli ol’ uyarısı gönderiliyor. Fakat daha düşük düzeyli bu uyarı telefon ‘Rahatsız etme’ modundaysa devreye girmiyor.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
