İstanbul Teknik Üniversitesinin (İTÜ) liderliğinde yapılan uluslararası çalışmada, ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmadan kullandığı ortaya kondu.
İTÜ yürütücülüğünde, Avrupa Birliği (AB) tarafından desteklenen Technological Wellness Among Young People (TECHWELL) Projesi kapsamında Türkiye, Fransa ve İtalya'dan bilim insanları gençlerde görülen teknoloji bağımlılığıyla mücadeleye ilişkin çalışma başlattı. Bu kapsamda, Türkiye, İtalya ve Fransa’da yaklaşık 1000 öğrenci, 400 öğretmen ve 400 veliye yönelik saha çalışması yapıldı. Bunun sonucunda, ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmadan kullandığı, 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayanların 13 yaşından sonra başlayanlara göre bağımlılık noktasında iki kat daha risk taşıdığı tespit edildi. İTÜ İşletme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel, bu çalışmanın temellerinin yaklaşık 10 yıl önce yayımladığı "Dijital Çağda İllüzyonel Pazarlama" kitabına dayandığını söyledi. Dijital platformların sanıldığı gibi nötr olmadığını belirten Ertemel, kanca tekniği gibi yöntemlerle kullanıcıların ekran başında kalma süresinin bilinçli artırıldığını kaydetti. Doç. Dr. Ertemel, bu konuda 2019-2020 yıllarında yaklaşık 2 bin öğrenci için düzenledikleri eğitimlerle gençlere teknolojiyi daha bilinçli kullanma yollarını, pratik ve uygulanabilir yöntemlerle anlattıklarını ve çalışmaların akademik yayınla desteklendiğini ifade etti. Yürütücülüğünü İTÜ’nün yaptığı "TECHWELL" projesiyle Türkiye'den İstanbul Valiliği, İtalya’dan Padova Üniversitesi, Fransa’dan UPEC Üniversitesinin de aralarında bulunduğu 7 ortakla çalıştıklarını aktaran Ertemel, projenin 15-17 yaş aralığındaki ergenlerin teknoloji kullanım alışkanlıklarını dönüştürmeye yönelik uygulamalı eğitimleri içerdiğini anlattı.
PROBLEMLİ TELEFON KULLANIMI %82
Saha araştırmalarında önemli bulgular elde ettiklerine dikkati çeken Ertemel, "Ergenlerde teknolojiyi kullanma yaşı ne kadar erken başlarsa problemli telefon kullanımı da o kadar artıyor. Örneğin 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayanlar, 13 yaşından sonra başlayanlara göre bağımlılık noktasında iki kat daha fazla risk taşıyor. Çalışmada ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmadan kullandığı belirlendi. Yüzde 82’sinde problemli telefon kullanımı gözlemlenirken bu kullanımın bağımlılık düzeyine ulaşma oranı ise yüzde 20-21 civarında." diye konuştu. Doç. Dr. Ertemel, araştırmada cinsiyete göre farklı dijital bağımlılık türlerinin ön plana çıktığını, kız öğrencilerde sosyal medya, erkek öğrencilerde dijital oyunun daha problemli olduğunu, ayrıca "Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (GKK)" olarak bilinen FOMO'nun kızlarda daha yaygın görüldüğünü vurguladı. Fransa’da bazı yasal düzenlemelere rağmen dijital bağımlılık sorununun benzer düzeyde seyrettiğini, bu durumun, düzenlemelerin tek başına yeterli olmadığını gösterdiğini dile getiren Ertemel, dijital bağımlılığın öğrencilerin akademik başarısı üzerinde de olumsuz etkilere neden olduğunu, akıllı telefon bağımlılığının ergenlerin ders başarılarını doğrudan etkilediğini bildirdi.
"TELEFON KULLANICILARININ YARISI 30 DAKİKADA BİR TELEFONUNU KONTROL EDİYOR"
Doç. Dr. Ertemel, 2021 yılında 6-15 yaş grubunda dijital teknoloji kullanım oranının yüzde 82 iken 2024’te bunun yüzde 92'ye çıktığını kaydeden Ertemel, "Ayrıca telefon kullanıcılarının neredeyse yarısı 30 dakikada bir telefonunu kontrol ediyor. 15-17 yaş grubu lise öğrencilerine odaklanılarak hazırlanan çalışmaya göre, gençlerin yüzde 81,4’ü problemli akıllı telefon kullanımı belirtileri gösteriyor. Ayrıca yüzde 20'lik dilimi ise yüksek bağımlılık olarak nitelendirilebilecek risk grubunda yer alıyor." değerlendirmesini yaptı.
Projenin 1 yıllık süresi kaldığını, pilot eğitimlerle başlayacak uygulamaların geri bildirimlere göre geliştirileceğini anlatan Ertemel, projenin tüm çıktıları ve eğitim materyallerinin TECHWELL'in internet sitesinden daha fazla kişiye ulaştırılacağını sözlerine ekledi.
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
