Cindi (Cundi) Hamamı. Kırkasırlık Türk caddesinde, Zenginler Mah. Kahraman Sok. ile Ulu Cami Sokağının kesiştiği köşe… nolu parsel üzerinde bulunuyor. Antakya’nın önemli bir tarihi yapılarından biridir. Cundü. Asker anlamına gelmekte olup hamamın askerler yıkanmaları için yapıldığına işaret etmektedir Hamam kültürü, Roma döneminden bu yana kentinin yapısına ve şehir halkının sosyal yapısı çerçevesinde günümüze kadar gelmiştir.
Hamamın Memluk sultanı Baybars tarafından yaptırıldığı, İkinci görüş ise;1517 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında Cundi askerlerinin yıkanması için, Sinan Paşa tarafından yaptırıldığı söylenmektedir. Cundi kelimesi; Asker anlamına gelmekte olup hamamın askerler için yapıldığına işaret etmektedir. Hamam kiracısı olan, Mustafa Ağa vakfın mütevellilerinden izin alarak hamam ve han tamir ettirmiştir
Hamamın inşası ile ilgili her hangi bir kitabe bulunmazken inşasının yapımında iki görüş vardır. Yapının Memluk Sultanı Baybars tarafından yaptırıldığı bilgisinin yanı sıra, 1527 tarihli vakıf belgelerinde, Cundi Hamamı’nın 4000 Akçelik gelire sahip vakıf malı olarak kaydedildiği bilgileri mevcut. Cundi Hamamı’nın Osmanlı hâkimiyetinde Sinan Paşa’nı vakıfları arasında sayıldığı görülmektedir. Bu bilgiler çerçev hamamın 1516 yılından önce var olduğunu işaret ediyor.
Hamamın her iki sokağa açılan birer kapısı bulunuyor. Hamam içinde bir soyunmalık, iki adet ılıklık, sıcaklık ve külhan bölümlerinden oluşmaktadır. Sıcaklık kısmı dört eyvanlı dört köşe hücreli planına sahiptir. Hamamın giriş kapıları taç kapılı ve sivri kemerli eyvanlar şeklindedir. İki kubbesi bulunan soğukluğun ortasında mermerden bir şadırvan bulunuyor. Kubbeyi taşıyan ayaklar batı duvarından ileri taşırılmış ve ayaklar arasına iç mekâna sivri kemerli eyvanlar şeklinde yansıyan soyunma bölümleri yerleştirilmiştir. Bu bölümlerin önünde dinlenme sekileri mevcut.
Dehlizin güney duvarından açılan bir kapı ile soyunmalık kısmına girilmektedir. Soyunmalık kısmının doğu duvarında yer alan kapı, ılıklık kısmına geçişi sağlayan beşik tonoz örtülü koridora açılmaktadır. Ilıklık kısmı, pandantiflerle geçilen tek kubbenin örttüğü kare bir mekândan ibarettir
Çatı örtüsü ve kubbeler kiremitle kaplıdır. İç duvarlarında döneme ait bitkisel bezemeler mevcuttur. Hamamın arka bölümünde Külhan ve sıcak su bölümü vardır. Külhan bölümü, sıcaklığın batı duvarı boyunca uzanan beşik tonoz örtülü dikdörtgen bir alandan ibarettir. Mekân bölümün de kesme taş kullanılmıştır. Koridorun güney duvarında yer alan büyükçe niş, killik olarak kullanılıyor.
Hamam, işlevi gereği nemli bir ortamda bulunması ve depremler sebebi ile hasara uğramış ve çeşitli dönemlerde onarımlar görmüştür. Kaynaklarda hamamın bir kaç defa onarım gördüğüne dair bilgiler mevcut. En son 1760–1761 yıllarında hamamın hasar gördüğü ve bu tarihte kapsamlı bir onarım görmüştür. Günümüzde bu eserin onarıma ihtiyacı var. En son onarımı 2000 yıllarında görmüştür.
Hamamın Memluk sultanı Baybars tarafından yaptırıldığı, İkinci görüş ise;1517 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında Cundi askerlerinin yıkanması için, Sinan Paşa tarafından yaptırıldığı söylenmektedir. Cundi kelimesi; Asker anlamına gelmekte olup hamamın askerler için yapıldığına işaret etmektedir. Hamam kiracısı olan, Mustafa Ağa vakfın mütevellilerinden izin alarak hamam ve han tamir ettirmiştir
Hamamın inşası ile ilgili her hangi bir kitabe bulunmazken inşasının yapımında iki görüş vardır. Yapının Memluk Sultanı Baybars tarafından yaptırıldığı bilgisinin yanı sıra, 1527 tarihli vakıf belgelerinde, Cundi Hamamı’nın 4000 Akçelik gelire sahip vakıf malı olarak kaydedildiği bilgileri mevcut. Cundi Hamamı’nın Osmanlı hâkimiyetinde Sinan Paşa’nı vakıfları arasında sayıldığı görülmektedir. Bu bilgiler çerçev hamamın 1516 yılından önce var olduğunu işaret ediyor.
Hamamın her iki sokağa açılan birer kapısı bulunuyor. Hamam içinde bir soyunmalık, iki adet ılıklık, sıcaklık ve külhan bölümlerinden oluşmaktadır. Sıcaklık kısmı dört eyvanlı dört köşe hücreli planına sahiptir. Hamamın giriş kapıları taç kapılı ve sivri kemerli eyvanlar şeklindedir. İki kubbesi bulunan soğukluğun ortasında mermerden bir şadırvan bulunuyor. Kubbeyi taşıyan ayaklar batı duvarından ileri taşırılmış ve ayaklar arasına iç mekâna sivri kemerli eyvanlar şeklinde yansıyan soyunma bölümleri yerleştirilmiştir. Bu bölümlerin önünde dinlenme sekileri mevcut.
Dehlizin güney duvarından açılan bir kapı ile soyunmalık kısmına girilmektedir. Soyunmalık kısmının doğu duvarında yer alan kapı, ılıklık kısmına geçişi sağlayan beşik tonoz örtülü koridora açılmaktadır. Ilıklık kısmı, pandantiflerle geçilen tek kubbenin örttüğü kare bir mekândan ibarettir
Çatı örtüsü ve kubbeler kiremitle kaplıdır. İç duvarlarında döneme ait bitkisel bezemeler mevcuttur. Hamamın arka bölümünde Külhan ve sıcak su bölümü vardır. Külhan bölümü, sıcaklığın batı duvarı boyunca uzanan beşik tonoz örtülü dikdörtgen bir alandan ibarettir. Mekân bölümün de kesme taş kullanılmıştır. Koridorun güney duvarında yer alan büyükçe niş, killik olarak kullanılıyor.
Hamam, işlevi gereği nemli bir ortamda bulunması ve depremler sebebi ile hasara uğramış ve çeşitli dönemlerde onarımlar görmüştür. Kaynaklarda hamamın bir kaç defa onarım gördüğüne dair bilgiler mevcut. En son 1760–1761 yıllarında hamamın hasar gördüğü ve bu tarihte kapsamlı bir onarım görmüştür. Günümüzde bu eserin onarıma ihtiyacı var. En son onarımı 2000 yıllarında görmüştür.
