Beynimiz Küçülüyor! Zekâmız da Bizimle Birlikte Mi Eriyor?İnsan beyni küçülüyor… Evet, yanlış duymadınız. Bilim insanlarına göre modern insanın beyni, 100 bin yıl önce yaşamış atalarımıza kıyasla ortalama %13 oranında daha küçük. Peki ama neden? Zekâmız azalıyor mu? Yoksa beynimiz daha “akıllı” çalışacak şekilde mi evrimleşiyor? Bu sorular artık sadece laboratuvarlarda değil, halk arasında da tartışılıyor. Antakya sokaklarında birine bu soruyu sorsanız belki “kafası küçük olan çok zaten” diyecektir; ama bilim, bu küçülmeyi ciddi bir evrimsel dönüşüm olarak değerlendiriyor. 
Paleoantropolog Ian Tattersall’a göre bu değişimin kökeni, insanların sembollerle düşünmeye başladığı, soyut kavramları işlediği zamanlara dayanıyor. Büyük ve kaba kuvvetle çalışan beyinler, yerini daha kompakt ama daha karmaşık bağlantılar kurabilen bir yapıya bırakmış olabilir. Yani beynimiz küçülmüş olabilir ama becerisi büyümüş. Bazı araştırmalara göre bu dönüşüm, dil ediniminin başlamasıyla, bazılarına göre ise iklim değişikliği veya beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle başladı. Tarıma geçişle birlikte vitamin ve mineral eksiklikleri, Beyin gelişimini sınırlamış olabilir. Tıpkı evcilleştirilen hayvanlarda olduğu gibi, insanlarda da doğallıktan uzaklaşma bazı yapısal küçülmelere neden olmuş olabilir.Ancak bu küçülme zekâ kaybı anlamına gelmiyor. Zira günümüzde bilgiye ulaşmak için beynimizi değil, cebimizdeki telefonu kullanıyoruz. Hafızamız değil, bulut sistemleri çalışıyor. Hesaplamaları artık makineler yapıyor. Yani modern insan, bilişsel yükünü makinelere devrederek beyin kapasitesine daha az ihtiyaç duyuyor olabilir. Hatay’da deprem sonrası yeniden kurulan mahallelerde büyüyen çocuklar, ellerindeki telefonlarla Ay’a ulaşabiliyorsa, belki de mesele beyin hacmi değil, hayal gücü hacmi…
ABDULVAHİT GÜRASLAN
Paleoantropolog Ian Tattersall’a göre bu değişimin kökeni, insanların sembollerle düşünmeye başladığı, soyut kavramları işlediği zamanlara dayanıyor. Büyük ve kaba kuvvetle çalışan beyinler, yerini daha kompakt ama daha karmaşık bağlantılar kurabilen bir yapıya bırakmış olabilir. Yani beynimiz küçülmüş olabilir ama becerisi büyümüş. Bazı araştırmalara göre bu dönüşüm, dil ediniminin başlamasıyla, bazılarına göre ise iklim değişikliği veya beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle başladı. Tarıma geçişle birlikte vitamin ve mineral eksiklikleri, Beyin gelişimini sınırlamış olabilir. Tıpkı evcilleştirilen hayvanlarda olduğu gibi, insanlarda da doğallıktan uzaklaşma bazı yapısal küçülmelere neden olmuş olabilir.Ancak bu küçülme zekâ kaybı anlamına gelmiyor. Zira günümüzde bilgiye ulaşmak için beynimizi değil, cebimizdeki telefonu kullanıyoruz. Hafızamız değil, bulut sistemleri çalışıyor. Hesaplamaları artık makineler yapıyor. Yani modern insan, bilişsel yükünü makinelere devrederek beyin kapasitesine daha az ihtiyaç duyuyor olabilir. Hatay’da deprem sonrası yeniden kurulan mahallelerde büyüyen çocuklar, ellerindeki telefonlarla Ay’a ulaşabiliyorsa, belki de mesele beyin hacmi değil, hayal gücü hacmi…ABDULVAHİT GÜRASLAN
