Cumhurbaşkanlığı, 2025 yılını “Aile Yılı” ilan etti. Bu kapsamda Türkiye genelinde çocukların korunması, ailelerin güçlendirilmesi ve sosyal refahın artırılması amacıyla kapsamlı uygulamalar devreye alındı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen çalışmalar, maddi yardımların ötesine geçerek eğitimden sağlığa, sosyal hayattan kültürel gelişime kadar çocukları çok boyutlu desteklemeyi hedefliyor.
AİLE YANINDA BÜYÜMEYE DESTEK: SED HİZMETİ
Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) hizmetiyle geçici sosyal ve ekonomik güçlük yaşayan ailelere destek verildi. SED yalnızca maddi bir yardım değil, çocukların öz ailesi yanında bakımını sağlayan ve aileyi psikososyal açıdan güçlendirmeyi amaçlayan bir sosyal hizmet modeli olarak uygulandı.
SED kapsamında, çocukların eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel alanlarda gelişimleri desteklendi. Okul çağındaki çocuklara akademik, sportif ve sanatsal destekler sunuldu. Türkiye genelinde yaklaşık 170 bin çocuk bu hizmetten yararlandı. Hizmet, iki aylık periyotlarla izleniyor; ailelere rehberlik, danışmanlık, eğitim takibi ve ihmal-istismara karşı koruma desteği sağlanıyor.
RİSK ALTINDAKİ ÇOCUKLARA ERKEN MÜDAHALE
81 ilde kurulan “Çocuklar Güvende” ekipleriyle, sokakta çalışan, okul devamsızlığı gösteren ya da ihmal edilen çocuklar tespit edilerek aileleriyle görüşüldü. Gerekli durumlarda adli süreç başlatıldı ya da çocuklar kurum bakımına alındı. Okullardaki rehberlik servisleri ve öğretmenlerle iş birliği yapılarak risk altındaki çocuklar düzenli olarak takip edildi. Ailelere rehberlik hizmeti verildi; hane ziyaretleriyle koruyucu ve önleyici tedbirler alındı.
KURUM BAKIMI VE PSİKOSOSYAL DESTEK
Suç mağduru, suça sürüklenen, madde bağımlısı ya da refakatsiz çocuklara yönelik kurum bakım hizmetleri verildi. İhtisaslaşmış Çocuk Evleri Siteleri’nde çocukların travmalarıyla başa çıkmaları, aile ve toplumla ilişkilerinin güçlendirilmesi sağlandı. Ayrıca Anka Çocuk Destek Programı ile çocuklara bireysel farklılıklarına göre psikososyal destek verildi. Travmaların azaltılması ve olumlu davranış değişikliği sağlanması amaçlandı.
OKUL DESTEK PROJESİ İLE NİTELİKLİ ZAMAN
2017’de başlatılan Okul Destek Projesi ile SED hizmetinden yararlanan ortaokul ve lise öğrencilerinin eğitim dışı zamanlarını verimli geçirmeleri için sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler sunuldu.
ÇOCUK HAKLARI STRATEJİSİ HAYATA GEÇİRİLDİ
2023’te yayımlanan Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile çocukların risklerden korunması, güvenli alanların oluşturulması ve toplumda farkındalığın artırılması hedeflendi. Plan doğrultusunda kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları iş birliğiyle çeşitli faaliyetler yürütüldü.
SUÇA SÜRÜKLENME RİSKİNE KARŞI HARİTALANDIRMA
Çocukların suça yönelme riski il, ilçe ve mahalle düzeyinde analiz edildi. Sosyal Risk Haritaları oluşturularak, bu bölgelerde önleyici faaliyetler planlandı. Aile rehberleri aracılığıyla yerel düzeyde etkin müdahale sağlandı.
EĞİTİM HAYATINA ÇOK YÖNLÜ DESTEK
SED kapsamındaki çocuklara çeşitli eğitim destekleri sunuldu. 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında; Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) ile, okul öncesinden lise son sınıfa kadar eğitimini sürdüren yoksul hanelerdeki çocuklara destek sağlandı. Bu destek sayesinde eğitimde devamlılık artırıldı, çocuk işçiliğiyle mücadele edildi. 2025 Ocak–Temmuz döneminde 1 milyon 422 bin 162 çocuk için toplam 909 milyon TL ödeme yapıldı. Ayrıca bu ailelere elektrik tüketim desteği de verildi. Kırtasiye, okul kıyafeti, ayakkabı, kışlık giysi, sınavlara hazırlık kitapları gibi materyal destekleri sunuldu. Taşımalı eğitim dışında kalan öğrencilere barınma, taşıma ve yemek desteği sağlandı.
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE DE KAYNAK AKTARILDI
Yükseköğrenim gören ihtiyaç sahibi öğrencilere çeşitli destekler verildi. 2021’den bu yana Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakıflarına 2,5 milyar TL’nin üzerinde kaynak aktarıldı. 2025–2026 eğitim öğretim yılı için ise yaklaşık 1,5 milyar TL ilave kaynak sağlandı.
ULAŞIM DESTEĞİYLE AİLELERİNDEN UZAKTA OKUYAN GENÇLER DESTEKLENDİ
Ailesinden farklı ilde okuyan 25 yaş altı öğrencilere yılda 4 bilet hakkı (2 gidiş–2 dönüş) verildi. 2025’in ilk 7 ayında 66 bin 911 öğrenciye bu kapsamda destek sağlandı ve 64,2 milyon TL kaynak aktarıldı.
GELECEĞE YATIRIM: AİLE YANINDA GÜVENDE BÜYÜYEN ÇOCUKLAR
SED hizmetleri, 2025 “Aile Yılı” vizyonunun somut bir yansıması olarak uygulamaya alındı. Çocukların geleceğini güvence altına almayı, aileleri her yönüyle desteklemeyi amaçlayan bu hizmetler; bireysel gelişimi ve toplumsal refahı birlikte hedefliyor. Eğitimden sağlığa, kültürel etkinliklerden psikososyal desteğe kadar geniş bir çerçevede sunulan bu hizmetlerle, çocukların öz aileleri yanında, güvenli bir ortamda büyümeleri teşvik ediliyor. Türkiye, bu uygulamalarla sadece bugünün değil, yarının güçlü bireylerini yetiştirmeyi hedefliyor.
ABDULVAHİT GÜRASLAN
